اثرتسهیلات قرض الحسنه بر توزیع درآمد در ایران (با استفاده از شاخص سهم نسبی درآمدی دهک ها)

در نظام مالی اسلامی عقد قرض­الحسنه به عنوان یکی از ابزارهای موثر بر کاهش نابرابری درآمد معرفی می شود، به گونه ای که با برقراری جریان پول از طبقات ثروتمند به سمت طبقات کم­درآمد نقش بسزایی را در عدم تمرکز ثروت بین ثروتمندان و بهبود درآمد بین نیازمند ایفا می­کند. هدف از این مقاله بررسی رابطه کوتاه­مدت و بلندمدت بین تسهیلات قرض­الحسنه به عنوان متغیر توضیحی و توزیع­درآمد به عنوان متغیر وابسته است که با استفاده از داده­های سری زمانی بین سال­های ۱۳۹۱-۱۳۶۳و روش مدل خودهمبسته با وقفه­های توزیعی(ARDL) مبتنی بر فرضیه کوزنتس مورد بررسی قرار می­گیرد. در این مدل از متغیر سهم درآمدی دهکی به عنوان شاخص توزیع­درآمد استفاده گردیده است، نتایج با رد فرضیه کوزنتس به طور کلی نشان­دهنده اثر معنا­دار تسهیلات قرض­الحسنه بر بهبود توزیع درآمد است، به­طوری که یک واحد افزایش در تسهیلات قرض­الحسنه منجربه ۰/۱۵۹۴E-۳واحد بهبود توزیع­درآمد در جامعه می­شود و ضریب تصحیح خطا با مقدار­۹۶/۰نیز نشان می­دهد که در هر دوره ۹۶­درصد شوک وارده در کوتاه­مدت به­ سمت مقادیر بلندمدت تعدیل می­یابد، در این مطالعه ضمن تاکید بر احیاء سنت الهی قرض­الحسنه پیشنهاد می­گردد: با اجرائ سیاست­های تشویقی مناسب و بیان آثار معنوی و پاداش اخروی این عمل حسنه، انگیزه ی افراد را در سپرده گذاری این نوع از حساب ها بیش از گذشته افزایش داد و با کاهش نرخ ذخایر قانونی سپرده­های قرض­الحسنه و نظارت دقیق در واگذاری تسهیلات به اقشار نیازمند، در جهت بهبود توزیع­درآمد و کاهش شکاف طبقاتی در جامعه گام برداشت.

کلیدواژه ها:

Gharz al-Hasaneh Facilities ، Income Distribution ، Income Deciles ، ARDL Model ، تسهیلات قرض الحسنه ، توزیع درآمد ، دهک های درآمدی ، مدل خودهمبستگی با وقفه های توزیعی