بررسی اثر ناهمگنی عرصه بر زادآوری جنسی بلوط ایرانی (Quercus brantii) با استفاده از شاخص های تنوع و ترکیب گونه‎های گیاهی

بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) یکی از مهم ترین گونه­های اکوسیستم جنگلی زاگرس است که زادآوری طبیعی آن به یک چالش تبدیل شده است. این مطالعه به­ منظور بررسی ترکیب و مولفه‎های تنوع گونه‎ای (آلفا، بتا و گاما) پوشش گیاهی در لکه­ های دارای زادآوری و با زادآوری ضعیف جنسی بلوط شمال شهرستان ایلام انجام شد. ده قطعه نمونه ۱۰۰ متر مربعی از هر کدام از حالت ها به­ صورت تصادفی انتخاب شد و در هر لکه چهار قطعه نمونه (۱×۱ متر) برای شمارش گونه­ های گیاهی پیاده شد. بر اساس آزمون مونت کارلو، در لکه ­های دارای زادآوری و با زادآوری ضعیف به ترتیب ۲۳ و ۱۳ گونه شاخص (به­ ترتیب از بین ۱۰۹ و ۵۸ گونه) مشخص شد. بر اساس تحلیل تطبیقی قوس­ گیری­ شده (DCA)، دو لکه مورد بررسی از نظر ترکیب پوشش گیاهی متفاوت بودند. تروفیت­ ها و همی­ کریپتوفیت­ ها شکل زیستی غالب در هر دو لکه بودند. در هر دو لکه، مولفه ­های مختلف تنوع گونه ای در لکه های دارای زادآوری به طور معنی داری بیشتر از مقادیر آنها در لکه‎های با زادآوری ضعیف بود. در هر دو گروه لکه، تنوع درون واحدهای نمونه (آلفا) در مقایسه با تنوع بین واحدهای نمونه (بتا) دارای سهم بیشتری از تنوع کل (گاما) بود. به­ طور کلی می ­توان بیان کرد که ترکیب و تنوع گونه­ های گیاهی می­ توانند به­ عنوان شاخص­ های زیستی مناسبی برای پایش ناهمگنی عرصه در لکه­ های زادآوری بلوط ایرانی مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

تنوع گونه ای ، دانه زاد ، زاگرس ، گونه های شاخص