اصول و راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی به تعبیری «مهم ترین وجه زندگی اجتماعی- سیاسی ملت ها و کشورها به شمار می رود». در مورد چیستی و چگونگی شکل گیری سیاست خارجی بحث های زیادی صورت گرفته و هر کدام از رویکردهای نظری و مفهومی مختلف تلاش کرده اند از نگرگاهی خاص به این موضوع بپردازند. به همین دلیل، ارائه تعریفی جامع و همه پسند از این مفهوم کار دشواری است ( مهدی شاپوری ، ۱۳۹۸). علیرغم این دشواری با ملاحظاتی میتوان سیاست خارجی را یک استراتژی یا یک رشته اعمال از پیش طرح ریزی شده توسط تصمیم گیرندگان حکومتی که مقصود آن دستیابی به اهدافی معین، در چهارچوب منافع ملی و در محیط بین المللی است تعریف کرد. به طور خلاصه می توان گفت که سیاست خارجی شامل تعیین و اجرای یک سلسله اهداف و منافع ملی است که در صحنه ی بین المللی از سوی دولت ها انجام می پذیرد. سیاست خارجی می تواند ابتکار عمل یک دولت و یا واکنش آن در قبال کنش دیگر دولت ها باشد(هوشنگ مقتدر ، ۱۳۵۸). اصول ، راهبردها و اهداف هر سیاست خارجی به ایدئولوژی غالب در یک کشور ، حکومت و مردمش بستگی دارد. در جمهوری اسلامی بعد از آن که اسلام به عنوان دین غالب مردم بر ارکان حکومتی مسلط شد بزرگانی همچون امام خمینی ( ره ) و یاران ایشان به تعیین حدود کلی سیاست خارجی بر اساس ارزش های اسلامی همت گماردند. امروزه بحث و تبادل نظر پیرامون سیاست خارجی ایران به عنوان یک قدرت اصلی منطقه ای که با داشتن ابزار های قدرتمندی مانند انسجام ملی ، ایدئولوژی پویا ، موقعیت استثنایی جغرافیایی و منابع مادی وسیع نقش گسترده ای در تعیین آینده غرب اسیا و جهان دارد به یک موضوع مهم در محافل سیاسی تبدیل شده است. در این پژوهش ما قصد داریم با مطالعه کتب و مقالات معتبر علمی به بررسی اصول و راهبرد های سیاست خارجی در جمهوری اسلامی از نگاه قانون اساسی و امام خمینی بپردازیم.