واکاوی فرایند تولید معنا در سوره «الملک»(با تاکید بر رویکرد ساختارگرایی

تحلیل ساختگرا با ارزیابی سطوح درون ماندگار متن امکان دستیابی به برداشتی جدید را بر اساس نظام حاکم بر متن فراهم می کند این شاخه از تحلیل می تواند در کنار دانش های دیگر زبان شناسی جایگاه ویژه ای برای مطالعات قرآنی به خود اختصاص دهد. بررسی ساختاری سوره های قرآن و تبیین آن بر اساس دوگانگی های ساختی از روابط هم نشینی و جانشینی مسئله پژوهش حاضر است. ازاین رو نگارندگان درصددند تا با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مفاهیم نظری فردیناند د سوسور به کشف تقابل های معنایی در متن و مناسبات آن درآیات بر محور جانشینی و هم نشینی بپردازند. بررسی ها نشان می دهد در این سوره مولفه های زبانی- معنایی در زنجیره ای خطی و جایگزین شده سبب پیوستگی، تداوم، تنوع و گسترش معنا در محورهای مختلف سوره «الملک» شده است. تقابل میان خالق قادر و مخلوقی مملوک تقابل کلان این سوره است که در زیرمجموعه آن تقابل های دیگری از قبیل تقابل میان آفریدگان متمرد/کافر و آفریدگان فرمان بردار/ مومن و ویژگی ها و اوصاف هرکدام، تقابل میان معبود توانا و معبود ناتوان و نیز تقابل های فرعی مانند تقابل میان مرگ و زندگی، آسمان و زمین در سطوح پایین تر یافت می شود. محورهای چهارگانه معنایی سوره در قالب ها و سطوح زبانی متعدد از قبیل، استمرار معنا، تجدد و تجسم تصویری، اسلوب حصر، استفهام انکاری، تکرار و... بازنمایی شده است.

کلیدواژه ها:

ساختگرایی ، سوره الملک ، تقابل های دو گانه ، هم نشینی ، جانشینی ، تحلیل واژگانی