حیات برزخی و سماع موتی؛ مقایسه دیدگاه ابن تیمیه و ابن قیم جوزی با دیدگاه وهابیت

مسئله حیات برزخی و مسائل متفرع از آن، با برخی سنت های اسلامی همچون توسل و استغاثه از ارواح صالحین و زیارت قبور، پیوند تنگاتنگی دارد. قاطبه مسلمین ضمن تاکید بر حیات برزخی اموات، سماع موتی را نیز پذیرفته اند که زیر بنایی برای توسل و استغاثه از ارواح صالحین می باشد. اشتراک نظر ابن تیمیه و وهابیت در مخالفت با توسل و استغاثه، تداعی گر اتفاق نظر وهابیت با اسلاف خویش در مبانی مسئله حیات برزخی می باشد؛ اما باواکاوی آراء ابن تیمیه و ابن قیم از سویی و دیدگاه های وهابیت از سویی دیگر، شاهد اختلاف نظر آشکاری در باب حیات برزخی و مسائل متفرع از آن همچون سماع موتی هستیم. ابن تیمیه به طور اجمالی و ابن قیم به صورت تفصیلی معتقد به حیات برزخی و سماع موتی می باشند؛ حال اینکه وهابیت قائل به محدودیت حیات برزخی است و اصل اولی را عدم سماع موتی می داند. ازاین رو جای این سوال باقی است که چگونه وهابیت مدعی پیروی از ابن تیمیه و ابن قیم، در حیات برزخی و سماع موتی از اسلاف خود فراتر رفته و علاوه بر مخالفت با قاطبه مسلمین در این باب، با مشایخ خود نیز به مخالفت بر خواسته اند

کلیدواژه ها:

حیات برزخی ، سماع موتی ، ابن تیمیه ، ابن قیم ، وهابیت.