نقش عامل های انگیزشی درونی و بیرونی اثرگذار بر یادگیری الکترونیکی معلمان

ورود فناوری های اطلاعات و ارتباطات، افزایش دسترسی به کامپیوتر در آموزش عالی و مواجه شدن دانشگاه ها باچالش هایی مانند افزایش تقاضا برای آموزش، نیاز به فعالیتهای اقتصادی با هدف تهیه منابع جدید و کاربرد فناوریاطلاعات برای ارائه خدمات آموزش در بازار جهانی، سبب شده است که دانشگاه ها درباره نقش های سنتی خود تجدیدنظرکرده و ساختارهای سازمانی جدید را ایجاد کنند. از سوی دیگر انگیزش، پدیده ذاتی است که تحت تاثیر چهار عامل:موقعیت محیط، محرک بیرونی، هدف و ابزار دستیابی به هدف قرار دارد. انسانها برای دستیابی به اهداف، نیازها و غرایزخود انگیزش لازم را کسب می نمایند. فرآیند انگیزش به نیروهای پیچیده، سائقه ها، نیازها، شرایط تنش زا یا سازوکارهایدیگری اطلاق، می گردد که فعالیت فرد را برای تحقق هدف های وی آغاز کرده و به آن تداوم می بخشد. در واقع آموزشالکترونیکی با به کارگیری آخرین دستاوردهای عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، رویکردهای جدیدی را خلق و افق هایروشنی را در عرصه آموزش عالی فراهم کرده است. کیفیت طراحی و ارائه اینگونه آموزش ها مانند آموزش حضوری بهدروندادهای متعددی از قبیل مدرس، یادگیرنده، ابزارهای فناورانه و طراحی آموزش، نظام منابع مالی، سیاستهای آموزشیو نظایر آن بستگی دارد. از میان عوامل برشمرده، مدرسان این دوره ها دارای اهمیت ویژه ای هستند. مدرس با مدیریتانگیزش، پشتیبانی از دانشجویان و کمک به آنان برای فهم محتوا، تضمین کننده کیفیت یادگیری الکترونیکی است؛بنابراین با توجه به تغییر نقش مدرس، نیازها و مهار تهای قبلی او دیگر نمی تواند پاسخگو باشد و مدرسان علاوه بر کسبمهار تهای لازم در محیط یادگیری سنتی، نیازمند توانمندسازی در زمینه های مختلف است. از این رو هدف این پژوهشتعیین نقش عامل های انگیزشی درونی و بیرونی اثرگذار بر یادگیری الکترونیکی مدرسان با توجه به جنسیت است. روشتحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه معلمان آموزش و پرورش شهرستانتکاب در سال ۱۴۰۱ بود که تعداد ۲۷۳ مورد از معلمان با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی سادهانتخاب شدند. داده ها با استفاده پرسشنامه های انگیزش تحصیلی هارتر و جکسون (۱۹۹۲) و یادگیری الکترونیکی توسطواتکینز و همکاران (۲۰۰۴) جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیونچند متغیره و تی مستقل مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین عوامل انگیرش درونی وبیرونی و مولفه های آنها با میزان یادگیری الکترونیکی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون بیانگر آن بود که انگیرش درونی و بیرونی و مولفه های آنها، به دلیل سطح خطای کوچکتر از ۰۵ / تاثیر معناداری در پیش بینییادگیری الکترونیکی مدرسان اثر دارند. همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد تفاوت معناداری میان دو گروه زنان ومردان معلم در انگیزش درونی و بیرونی، مولفه های آنها و همچنین یادگیری الکترونیکی وجود دارد. این نتایج، اطلاعات ودانش مفیدی را برای طراحان و دست اندرکاران آموزشی در رابطه با طراحی اثربخش تر آموزش به ویژه آموزش هایالکترونیکی فراهم می کند. پژوهش های بیشتری در زمینه ترکیب عناصر انگیزشی و در حوزه آموزش و یادگیری از جملهدر محیط های مختلف یادگیری الکترونیکی لازم است انجام شود تا بتوان از زوایای مختلفی اثرات این نوع مداخله رامشاهده کرد. پیشنهاد می شود پژوهش های آینده در این حوزه در محیط های الکترونیکی مختلف از جمله با استفاده ازقابلیت های محیط های یادیگری و شبیه سازی های آموزشی صورت پذیرد. همچنین استفاده از روش های پژوهش کیفیو جمع آوری داده های کیفی از طریق استفاده از سوالات باز پاسخ، انجام مصاحبه و ... در رابطه با ترکیب عناصر انگیزشیو نقش آن در یادگیری الکترونیکی پیشنهاد می شود. پیشنهاد می گردد مسئولان و مدیران سازمان آموزش و پرورش دورههای آموزشی مشخصی را برای افزایش انگیزش درونی و بیرونی در یادگیری الکترونیکی معلمان برگزار نمایند.

کلیدواژه ها:

انگیزش درونی و بیرونی ، یادگیری الکترونیکی ، جنسیت ، معلمان