دین، اخلاق و محیط زیست

امروزه، وخامت بحرانهای محیطزیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات  بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیطزیستی براساس مفهوم خداباوری میتواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیطزیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه ۱۸۵سوره اعراف، آیه ۱۰۱ انعام، آیه ۵۴ سوره اعراف، آیه ۴ سوره سجده و آیه ۴۵ سوره نور) وجود دارد که در آنها خداوند تنها خالق هستی معرفی شده است. به این ترتیب، مفهوم یگانگی انسان و طبیعت، که برای حفاظت محیطزیست  ضروری دانسته می شود، در چارچوبی جامعتر ترسیم میگردد. دادههای پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایش و تکنیک پرسشنامه، از نمونهای با حجم ۴۰۰ نفر، از شهروندان شهر اهواز با روش نمونهگیری طبقهای و تصادفی انجام گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها، از آمار توصیفی و تحلیلهای آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط بین متغیرها بررسی میگردد. در این پژوهش نتایج حاصله نشان داد که؛ رابطه مستقیم و معناداری بین متغیرهای احساس مسئولیت، اخلاق محیطزیستی و احیای ارزشهای دینی  و متغیر حفظ محیطزیست وجود دارد. بررسی تطبیقی مبانی اسلام و جهان غرب در اخلاق محیطزیست نشانگر آن است که اسلام به دلیل گونه نگرش به جهان هستی، از مبانی و اصول مستحکمتری برای هدایت فکری عامل انسانی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

دین ، اخلاق ، محیطزیست ، خودبومشناسی ، رویکرد انسان محور و طبیعت محور