تغییرپذیری فصلی و دوره ای ساقاب، تاج بارش و اتلاف تاجی توده راش شرقی در جنگل آموزشی پژوهشی شصت کلاته

تغییرات فنولوژی برگ، مشخصه های بارش و شرایط آب وهوا موجب تغییر فصلی در کمیت و کیفیت توزیع اجزای بارش (ساقاب، تاج بارش و اتلاف تاجی) در توده های پهن برگ خزان کننده می شوند. این پژوهش در توده راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) واقع در جنگل شصت کلاته با اقلیم نیمه مرطوب اجرا شد. برای تعیین مقدار اتلاف تاجی، ۳۱ درخت راش به طور تصادفی انتخاب شدند. بارش، ساقاب و تاج بارش به مدت یک سال، از ۲۲ آبان ۱۳۸۴ تا ۲۲ آبان ۱۳۸۵، اندازه گیری شدند. مقدار بارش ۱/۸۲۷ میلی متر بود. میانگین سهم اتلاف تاجی بهار ۴/۵۲ درصد، تابستان ۱/۶۶ درصد، پاییز ۲/۵۸ درصد، زمستان ۵/۵۳ درصد، دوره برگ دار ۵/۵۶ درصد و دوره بی برگی ۷/۵۶ درصد به دست آمدند. نتایج تجزیه واریانس نشان می دهد که بین سهم اجزای بارش در فصل های سال تفاوت وجود دارد، ولی سهم اجزای بارش در دوره های برگ دار و بی برگی مشابه بود (۰۵/۰p <). تغییرات فصلی سبب تفاوت در سهم توزیع اجزای باران در فصل های سال شده است، به طوری که بیشینه سهم ساقاب و تاج بارش در بهار و کمینه آنها در تابستان حاصل شد. علاوه بر این، بیشینه و کمینه سهم اتلاف تاجی به ترتیب در تابستان و بهار به دست آمد. کمینه مقدار آب واردشده به کف جنگل در تابستان و بیشینه آن در بهار و زمستان بود. با توجه به نتایج این پژوهش، اجرای عملیات پرورشی برای افزایش ورودی آب به کف جنگل در فصل تابستان ضروری است.

کلیدواژه ها:

اجزای بارش ، اکوهیدرولوژی جنگل ، بارش خالص ، فنولوژی برگ ، ناحیه هیرکانی