بررسی تاثیر عملیات احیاء بیولوژیک بر ذخیره کربن آلی خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز حسین آباد- استان خراسان جنوبی)

اجرای عملیات احیای بیولوژیک نقش موثری در کنترل سیل، تغذیه آب ­های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی و کنترل بیابان زایی بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. لذا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و تعیین کمی ترسیب کربن خاک در عملیات احیایی بذرکاری، بوته کاری، احداث هلالی آبگیر و نهال­کاری در حوزه آبخیز حسین آباد اجراء گردید. برای نمونه­ برداری خاک در منطقه معرف هر فعالیت احیایی سه ترانسکت ۲۰۰ متری به فاصله ۳۰ متر از یکدیگر به شکل تصادفی- سیستماتیک مستقر گردید. در امتداد هر ترانسکت ده پلات به صورت تصادفی انداخته شد و در عمق ۳۰-۱۵ سانتی متری تاج پوشش گیاهان غالب نمونه ­برداری انجام شد. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که میزان ترسیب کربن بر اثر اجرای عملیات اصلاحی به طور معنی داری افزایش یافته است. میزان کل کربن ترسیب یافته در حوزه آبخیز حسین آباد با مساحت ۳۱۵۳ هکتار، ۳/۶۳۸۳۴ تن کربن آلی، معادل میانگین ۲۴/۲۰ تن در هکتار بوده است. میزان ذخیره کربن در تیمار بوته کاری دارای بیشترین میزان نسبت به شاهد بوده و بطور میانگین قادر به ترسیب ۴/۲۳ تن کربن در هکتار بوده است. عملیات بذرکاری و بذرپاشی با کمترین مقدار توانایی ترسیب کربن قادر به ترسیب ۱۷ تن کربن آلی در هکتار بوده است. بنابر نتایج حاصله، عملیات اصلاحی پوشش گیاهی بویژه بوته کاری در جهت حفاظت از حوزه آبخیز حسین آباد، دارای قابلیت بالایی در ترسیب کربن خاک بوده است.

کلیدواژه ها:

احیای بیولوژیک ، خاک ، ترسیب کربن ، حسین آباد