تعیین حساسیت نرم افزار ModFlow نسبت به شاخص پخش (Kd)

یکی از عوامل مهمی که بتازگی در مباحث ژئوتکنیک زیست محیطی بدان توجه زیادی شده است، شاخص ضریب پخش (Distribution Coefficient-Kd) است. دامنه ی این شاخص به اندازه ای است که می تواند مقادیر «صفر» تا «هزار» و حتی بیشتر را به خود اختصاص دهد. این دامنه ی گسترده در بحث مدل سازی و استفاده از مدل های رایانه ای جهت شبیه سازی حرکت و پراکنش آلاینده ها در خاک، نقشی مهم خواهد داشت. نرم افزار MODFLOW یکی از نرم افزارهای بسیار مناسب در زمینه ی شبیه سازی حرکت و جابه جایی آلاینده ها در خاک و آب های زیرزمینی است که با توجه به خواص خاک و آلاینده و پارامترهای خاک و منطقه، مدلی از پراکنش آلاینده ها در خاک به دست می دهد. با توجه به نیاز این نرم افزار به شاخص پخش، توانایی نرم افزار برای محاسبه ی این شاخص به روش های مختلف و گستره ی وسیع ضریب پخش، بسیار مهم است که بدانیم حساسیت نرم افزار نسبت به این ضریب چه مقدار است و روش های مختلف محاسبه ی مقدار این شاخص -که سه روش آن در MODFLOW قابل استفاده است- در نتایج مدل سازی چقدر می توانند اثر بگذارند و این نتایج را با خطا مواجه سازند. این پژوهش برای خاک منطقه ی شهر ری و با آلاینده ی MTBE در آزمایشگاه محیط زیست دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی اجرا و آزمایش های مربوطه (آزمایش های خاک، آزمایش جذب، آزمایش GC)، همگی طبق استاندارد ASTM انجام شده است و در نهایت مشخص شد که حساسیت نرم افزار MODFLOW نسبت به مقدار و روش محاسبه ی شاخص Kd ناچیز می باشد و این مدل در شرایطی که مقدار Kd دقیقا مشخص نیست، بسیار مناسب است.

کلیدواژه ها:

مدل سازی وشبیه سازی ، ژئوتکنیک زیست محیطی ، ضریب پخش ، MODFLOW ، آب های زیرزمینی