روش شناسی فهم و نقد محتوایی روایات پزشکی از منظر دین پژوهان شیعه

روایات طبی بخشی از میراث روایی هستند که همواره عموم مسلمانان به چشم احترام و تبعیت به آن نگریسته اند؛ چنانچه نحله های مختلف از عالمان شیعه و سنی (حکما، متکلمان، محدثان، فقیهان، اصولیان، اخباریان و...) هر یک با مشارب گوناگون با این روایات مواجه شده اند. تبیین مبانی فهم روشمند و معیارهای نقد محتوایی این روایات، از مسائل مهم در پژوهش های حوزه «دین سلامت» و پرسش اساسی مقاله حاضر است که به روش تحلیلی-توصیفی نگارش یافته است. دستاورد این مقاله ارائه موازین ذیل به عنوان روش شناسی فهم و نقد محتوایی روایات طبی از دیدگاه عالمان شیعه است: شمول هدایت بر دو حوزه جسمی و روحی به عنوان مقتضای شان تبیینی معصومان (ع) از قرآن کریم، اتخاذ مبنا درخصوص وحیانی بودن یا از عادیات شمردن روایات فوق، تبیین «تک گزاره های پزشکی» از سوی دین، جعلی بودن بسیاری از این روایات، عدم جواز عمل به خبر واحد در حوزه مفاهیم علمی و تکوینی، عدم جواز عمل به قاعده «تسامح در ادله سنن» در حوزه روایات طبی، عدم مخالفت با مفاهیم قرآن کریم و سنت معتبر و قواعد مستخرج از آن دو، عدم مخالفت با دستاوردهای قطعی دانش بشری، عدم جواز تعمیم دو ویژگی «فرامکانی» و «فرازمانی» به همه روایات پزشکی، ضرورت تفکیک بین روایات طبی هستی شناسانه و هنجارشناسانه، عدم ضعف محتوایی حدیث، ضرورت بررسی موضوعی روایات طبی، میان رشته ای بودن پژوهش در حوزه این روایات، عدم مشابهت این روایات با دیدگاه پزشکی برگرفته از کتب یونانی، عدم مشابهت با مفاد روایات عامه.

کلیدواژه ها:

Content ، Medical narrations ، Methodology ، روایات پزشکی ، روش شناسی ، محتوا