واکاوی مفهوم «سرایت بیماری» در امراض واگیردار از منظر حدیث و فقه پزشکی

با اپیدمی کروناویروس، بعضی از ظاهر­­گرایان با تمسک به برخی از احادیث، ازجمله حدیث «لاعدوی» و تلفیق آن با بعضی از آموزه­های طب سنتی، سرایت نکردن همه ی بیماری ها را نتیجه گرفتند. این نوع نگرش موجب تقابل با طب مدرن، انکار سرایت بیماری واگیردار، رعایت نکردن مسائل بهداشتی و در نتیجه، شیوع بیماری، افزایش هزینه­های سلامت و نگاه منفی به آموزه­های اسلامی شد. پژوهش حاضر با استفاده از منابع معتبر کتابخانه­ای و مقالات مرتبط، به روش تحلیل محتوا و با هدف بررسی اجتهادی و استنباطی «موضوع سرایت بیماری از نگاه فقهی و حدیثی» انجام گرفت و با یافته های پزشکی جدید تطبیق داده شد. یافته های این پژوهش نشان می­دهد که نگرش به حدیث لاعدوی، از نظر روش تحقیق در علم رجال و درایه و فقه الحدیث بحث برانگیز است و برخی از راویان آن ضعیف هستند و صدور آن از پیامبر اسلام (ص) ایراد دارد. از نظر دلالت نیز افزون بر تعارض با مسلمات تجربه های بشری در زمینه های پزشکی، مداخله ها و تحلیل­های فراوانی برای آن وجود دارد و به فرض پذیرش نفی سرایت بیماری در این حدیث، باید گفت که فقط از بیماری واگیردار خاصی مانند «گری» در حیوانات که در حدیث درباره ی آن بحث شده، نفی سرایت شده است. با عنایت به اشکالات فراوان بر سند و دلالت حدیث بر سرایت نکردن بیماری و نیز صراحت برخی از احادیث به وجود امکان و وجود سرایت بیماری، مراقبت­های بهداشتی، قرنطینه، فرار از بیماری و رعایت فاصله گذاری اجتماعی در هنگام شیوع بیماری، امری عقلانی و مشروع و واجب است.

کلیدواژه ها:

Contagion ، Contagious disease ، Corona ، Hadithology ، Medical jurisprudence ، سرایت ، بیماری مسری ، کرونا ، حدیث شناسی ، فقه پزشکی