بررسی مروری انواع باران سازها و ضرورت استفاده از باران سازهای صحرایی بزرگ مقیاس برای بررسی فرسایش خاک و تاج بارش

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38

فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_WMJI-8-30_003

تاریخ نمایه سازی: 6 دی 1402

چکیده مقاله:

به دلیل چالش های لجستیکی باران سازهای بزرگ مقیاس، در اغلب مطالعاتی که تاکنون صورت پذیرفته از باران سازهای کوچک­مقیاس با ارتفاع نازل کم تر از ۳ متر و سطح کرت کم تر از ۵ مترمربع بهره گرفته شده است. اجرای این قبیل مطالعات کوچک­مقیاس برای بررسی مقدار فرسایش پذیری خاک، نفوذ خاک، تاثیر پوشش گیاهان علفی و بوته ای بر فرسایش آبی و رواناب بسیار ارزشمند می باشد، اما برای درک بهتر و عمیق تر فرایند چرخه آب و اثرات متقابلی که در مقیاس بزرگ تر حادث می شود نیاز به باران سازهای بزرگ تر را توجیه می کند. باران ساز باید طوری طراحی شود که بتواند باران را از ارتفاع بالای تاج پوشش شبیه سازی نماید، در این حالت قطرات باران نیز می توانند به سرعت نهایی خود برسند. بدین منظور یک دکل حداقل ۱۵ متری لنگربندی (برای برپا نگه داشتن دکل باران ساز از کابل های مهار استفاده می شود که به این کار لنگربندی گفته می ­شود) شده که امکان نصب چند نازل در راس آن وجود داشته باشد نیاز است. مهم ترین جز هر باران ساز نوع نازلی است که به­ کار می رود. معمول ترین نوع نازل، نازل صفحه ای چرخنده با زوایه دوران ۳۶۰ درجه در دو الگوی نصب خطی و H می باشد که در راس دکل نصب می شود. نازل ها از طریق یک لوله پلاستیکی به صورت عمودی به مخزن آب و موتور پمپ متصل می شوند. پس از راه اندازی سامانه و واسنجی باران ساز، از یک مخزن جمع­آوری­کننده بادبزنی به شعاع پنج متر (حدود ۸۰ مترمربع) از جنس نایلون ضخیم، میله های نازک و بست برای جمع آوری ساقاب و تاج بارش استفاده می شود. در رابطه با فرسایش آبی خاک، مهم ترین مرحله­ ای که در آن هدررفت خاک حادث می شود، مرحله شیاری شدن است. در باران­ سازهای کوچک مقیاس، ابعاد کم کرت ­ها مجال فرسایش شیاری را به رواناب نمی­ دهد و لذا نمی­ توان درک درستی از فرسایش ­پذیری خاک داشت.

نویسندگان

آیدین پارساخو

استادیار گروه جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

محسن مصطفی

استادیار بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران.