ارزیابی کیفی مدل های IntErO، EPM، MPSIAC و RUSLE به منظور انتخاب مدل های بهینه برای شرایط مختلف در شرح خدمات مطالعات تفصیلی اجرایی آبخیزداری

فرسایش خاک یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در سطح جهانی است که مسائل و مشکلات فراوانی را برای جوامع بشری به وجود آورده است. از همین رو، ارزیابی دقیق فرسایش خاک در مطالعات فرسایش و رسوب به منظور طراحی و اجرای اقدامات حفاظتی مناسب، هدفمند، و مقرون به صرفه با توجه شدت مشکل و اثرات اجتماعی - اقتصادی ضروری است. از همین رو انتخاب مدل مناسب و متناسب به منظور برآورد فرسایش و رسوب با توجه به داده های موجود، شرایط متفاوت توپوگرافی و اقلیمی کشور و در نظر گرفتن نیازمندی های اطلاعاتی و میزان پیچیدگی مدل ها امری ضروری و مهم است. بر همین اساس در تحقیق حاضر نقاط قوت و ضعف چهار مدل تجربی شامل EPM، MPSIAC، RUSLE و IntErO به صورت کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل MPSIAC در مناطق خشک، مدل RUSLE برای مناطق کوهستانی مدیترانه ای و نیز مناطق جنگلی با درصد شیب بالا و هم چنین مناطق کشاورزی و مدل های EPM و IntErO در مناطق کوهستانی و هم چنین برای مدیریت حوزه آبخیز و نیز مدیریت منابع آب نتایج مورد قبولی ارائه می دهند. لذا پیشنهاد می شود در شرح خدمات آیخیزداری مدل های برآورد فرسایش و رسوب متناسب با اهداف مدیریتی، داده های در دسترس، شرایط توپوگرافی و اقلیمی انتخاب شوند. در نتیجه انتظار می رود در صورت انتخاب مدل مناسب برای برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب ضمن صرفه جویی در زمان، منجر به طراحی و اجرای اقدامات حفاظت خاک و آب مناسب، هدفمند، و مقرون به صرفه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

پیچیدگی مدل ، رسوب دهی ، فرسایش خاک ، فرسایندگی باران ، کارایی مدل ، نسبت تحویل رسوب