ارزیابی و تخمین شدت فرسایش خاک در زیر حوضه چهل گزی استان کردستان.

چکیدهفرسایش خاک و تخریب اراضی از مشکلات جدی تلقی می شود، به منظور اجرای برنامه های حفاظت و کنترل فرسایش خاک و کاهش رسوب دهی ضروری است که حجم کل بار رسوبی و شدت فرسایش پذیری در حوزه های آبخیز مورد ارزیابی قرار گیرد. بر این اساس هدف اصلی این مطالعه ارزیابی میزان فرسایش خاک با استفاده از یک مدل تجربی یعنی مدل پتانسیل فرسایش (EPM) است. منطقه موردمطالعه زیر حوضه چهل گزی استان کردستان به عنوان یکی از زیر حوضه های تامین آب سد قشلاق است. در این پژوهش با استفاده از نرم افزار ArcGIS به ترتیب به تهیه نقشه ضرایب فرسایش خاک (مشاهده ای)، حساسیت سنگ و خاک، شیب حوضه، کاربری اراضی و شدت فرسایش پرداخته شد و در ادامه با استفاده از ضرایب موجود و هم چنین ضرایب دما و بارندگی منطقه، نقشه فرسایش کل حوضه بر اساس دستورالعمل مدل تهیه شد. نتایج مطالعه گویای این بود که طبقه بندی خطر فرسایش در حوضه دارای چهار وضعیت کم ، متوسط، شدید و بسیار شدید می باشد که ۴۹/۶۳ درصد زیر حوضه در وضعیت خطر فرسایش زیاد و بسیار زیاد می باشد. درنهایت، نقشه خطر فرسایش پیشنهادی با مدل مذکور، می تواند علاوه بر غنای مطالعاتی زیر حوضه، محققان و تصمیم گیران را در طراحی و اجرای مداخلات موثر مدیریت آب وخاک در منطقه موردمطالعه کمک نماید.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی فرسایش ، هدررفت خاک ، سد وحدت (قشلاق) ، میزان فرسایش ، مدل کمی EPM