بررسی رابطه علی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقه MENA (رهیافت گشتاور تعمیم یافته در داده های تابلویی)

هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه علی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی سالهای ۲۰۰۹-۱۹۸۰ می­باشد. برای این منظور از روش گشتاور تعمیم یافته در چارچوب رهیافت داده­های تابلویی پویا در این گروه کشورها استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل دلالت بر وجود رابطه علی یک طرفه از مصرف انرژی به تولید ناخالص داخلی بوده و رابطه علی دو طرفه بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای مورد بررسی برقرار نمی­باشد.  بنابراین می­توان بیان کرد که افزایش سطح تولید در این گروه کشوها علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل تولید نیروی کار و موجودی سرمایه از مصرف انرژی نیز متاثر بوده و افزایش سطح تولید در کشورهای مورد مطالعه وابسته به مصرف انرژی نیز می­باشد. از اینرو هر گونه سیاستی که در این کشورها منجر به کاهش و تحدید مصرف انرژی شود، اثرات منفی می­تواند بر تقویت سطح تولید و رشد اقتصادی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

رهیافت داده های تابلویی پویا ، روش گشتاور تعمیم یافته ، تولید ناخالص داخلی ، منطقه منا ، مصرف انرژی