اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر تلفن همراه بر وضعیت فعالیت جسمانی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع ۲: کاربرد مدل رویکرد فرایند اقدام بهداشتی

مقدمه و هدف: ارائه مداخلات شناختی رفتاری از طریق تلفن همراه با بهبود وضعیت فعالیت جسمانی، منجر به کاهش عوارض جسمانی و بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به دیابت می شود. هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تلفن همراه بر اساس مدل فرایند رویکرد اقدام بهداشتی بر فعالیت جسمانی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع ۲ شهر قزوین بود. روش کار: مطالعه حاضر یک کارآزمایی تصادفی شاهددار بود. در این پژوهش ۱۲۰ نفر از سالمندان مبتلا به دیابت نوع ۲، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده در قالب دو گروه تجربی و کنترل در پژوهش شرکت کردند. مداخله آموزشی شامل ۶ جلسه آموزش مجازی با هدف تغییر عوامل روان شناختی تاثیرگذار بر فعالیت جسمانی به شیوه های سخنرانی کوتاه، بحث گروهی، مشاوره فردی و ارائه پمفلت آموزشی، فایل صوتی و پیامک های آموزشی بود. دو گروه قبل و ۳ ماه بعد از مداخله آموزشی، مقیاس های مدل فرایند رویکرد اقدام بهداشتی و پرسش نامه بین المللی فعالیت جسمانی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ تحلیل شدند. سطح معنی داری کمتر از ۰/۰۵ در نظر گرفنه شد. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه ۹/۲۳±۶۰/۷ سال بود و ۶۴/۱۷ درصد زن بودند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد با کنترل اثر پیش آزمون، میانگین سازه های خطر درک شده، انتظار پیامد، حمایت اجتماعی، خودکارآمدی عمل، خودکارآمدی نگهداشت، خودکارآمدی بازگشت، برنامه ریزی عمل، برنامه ریزی مقابله، قصد رفتاری و میزان فعالیت جسمانی در گروه تجربی بهبود یافت (۰/۰۰۱>P). نتیجه گیری: ارائه مداخلات شناختی رفتاری از طریق تلفن همراه به واسطه بهبود متغیرهای روان شناختی مرتبط با مدل فرایند رویکرد اقدام بهداشتی، منجر به افزایش سطح فعالیت جسمانی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع ۲ شد.

کلیدواژه ها:

: Education ، Elderly ، Health action process approach model ، M-health ، Physical activity ، Type ۲ diabetes ، آموزش ، دیابت نوع ۲ ، سالمندی ، سلامت همراه ، فعالیت جسمانی ، مدل فرایند رویکرد اقدام بهداشتی