بررسی تاثیر پوشش سنگ ریزه سطحی بر میزان رواناب و فرسایش خاک با شبیه سازی رواناب

پوشش سنگ­ریزه سطحی عاملی مهم در کنترل فرسایش شیاری خاک در مناطق کم ­آب و خشک، به ویژه در مناطقی که امکان استقرار پوشش گیاهی در اثر شوری و یا خشکی بیش از حد امکان­ پذیر نیست، شناخته می­ شود. بدین منظور، اثر پوشش­های مختلف سنگ­ریزه سطحی بر میزان رواناب و رسوب بررسی شد. به این منظور، ۳۶ کرت با طول و عرض به ترتیب ۲۰ و نیم متر در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد با شیب سه درصد احداث گردید. تیمارها شامل چهار سطح پوشش سنگ­ریزه (صفر، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد) و سه شدت جریان سطحی (۵/ ۲، ۵ و ۵/ ۷ لیتر در دقیقه) در سه تکرار بودند، که در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که، میزان رواناب و رسوب با افزایش پوشش سنگ­ریزه­ای سطحی به ترتیب به­صورت خطی و نمایی کاهش یافت (۰۰۱/ ۰˂P). همچنین، نتایج نشان داد که، مقدار پوشش سنگ­ریزه سطحی موثر در کاهش میزان رواناب و رسوب با افزایش مقدار جریان­های سطحی متفاوت می­باشد، به­طوری­که در جریان سطحی با دبی ۵/ ۲ و ۵ لیتر در دقیقه، ۲۰ درصد و برای جریان سطحی ۵/ ۷ لیتر در دقیقه، ۳۰ درصد سنگ­ریزه سطحی مناسب بود.

کلیدواژه ها:

Surface flow ، Roughness ، Sediment ، Hydroulic properties. ، جریان سطحی ، زبری ، رسوب ، ویژگی های هیدرولیکی