تحلیل مقایسه ای نظریات ژئواکونومی و کارکرد آن در سیاست قدرت

هدف اصلی این مقاله توضیح مبانی نظری و چگونگی استفاده دولت­ها از ابزارهای اقتصادی همچون تجارت و سرمایه گذاری در جهت اعمال سیاست قدرت در قالب نظریات نوین ژئواکونومی است. این مقاله نشان می­دهد که امروزه چگونه به­کارگیری قدرت اقتصادی برای دستیابی به اهداف ژئواستراتژیک به یکی از موضوعات محوری در ادبیات روابط بین­الملل معاصر تبدیل شده است. بر خلاف رویکرد ژئوپلیتیک که متکی بر ویژگی­های سرزمینی است، رویکرد ژئواکونومی با بهره­گیری از آسیب­پذیری­های نامتقارن در روابط اقتصادی، مسیر دیگری را برای اعمال سیاست قدرت به روی دولت­ها می­گشاید و استفاده از قدرت اقتصادی را به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در کلان استراتژی کشورها معرفی می­نماید. در این مقاله با روش تحلیل محتوا به بررسی تحولات نظریه ژئواکونومی می­پردازیم و ضمن نقد گفتمان وابستگی متقابل لیبرال توضیح خواهیم داد که چگونه امروزه قدرت و امنیت از مقوله کنترل فیزیکی صرف بر مرزهای سرزمینی فراتر رفته و به کنترل روابط اقتصادی با دیگر کشورها تسری یافته است. در این مقاله همچنین به تجزیه و تحلیل کاربردهای رویکرد ژئواکونومی در سیاست قدرت خواهیم پرداخت. بر اساس یافته­های این تحقیق، تقویت جایگاه هر کشور در نظام بین­الملل مستلزم آن است که راهکارهای تقویت رشد اقتصادی با توجه به ویژگی­ها، امتیازات و فرصت­های ژئواکونومیک مورد توجه سیاست­گذاران قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ژئواکونومی ، ژئوپلیتیک ، روابط بین الملل ، اقتصاد سیاسی ، سازه انگاری