ازبحرانهای مالی دوره قاجار تا شکل گیری نظام بانکی ایران
محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ، دوره: 5، شماره: 18
سال انتشار: 1389
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 61
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HISTO-5-18_004
تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1402
چکیده مقاله:
یکی از آرزوهای مشروطهخواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تاسیس بانک ملی بود که از نشانههای ترقی به شمار میرفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزهکردن کشور. طرح تاسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس اول مشروطه ارائه شد. لیکن عدم همکاری درباریان و شاه و برخی از وزرا با پیشنهاد تاسیس بانک ملی و عدم همیاری در خرید سهام از سوی متمولان، امکان عملی تحقق آرزوی مجلسیان را تدریجا به یاس مبدل ساخت، به ویژه دشمنی و مخالفتهای دو کشور روس و انگلیس درباره تاسیس یک بانک ایرانی در حد بسیار موثری در شکست طرح نمایندگان مجلس نقش داشت و نهایتا هم کودتای محمدعلیشاه و تعطیلی مجلس، تاسیس بانک ملی را به تعویق انداخت. شروع بانکداری در ایران به حدود ۱۲۰ سال قبل باز می گردد یعنی حکومت ناصرالدین شاه قاجار. در ابتدا شاهان قاجار که درک درستی از نقش بانک در اقتصاد و جامعه نداشتند امتیاز تاسیس بانک را تقدیم اتباع روس و انگلیس کردند. حتی حق چاپ اسکناس در این دوره در اختیار یک بانک انگلیسی بود. مقاله حاضر به بررسی اوضاع مالی دولت ایران در چهلسال آخر دوره قاجار و نقش بانکهای خارجی در بهرهبرداری از این اوضاع میپردازد و سپس روند شکلگیری نظام بانکی ایران را که منجر به تاسیس بانک ملی در سال ۱۳۰۷هجری شمسی شد، بررسیمی کند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
صادق بافنده
استادیار دانشگاه پیام نور مشهد