طریقت زاهدیه گیلان و تاثیر آن بر جریان تصوف صفویه

طریقت زاهدیه در گیلان با آنکه ادامه سنت جریان تصوف به عنوان غالب ترین چهره جریان اجتماعی در ایران و این پهنه محسوب می شود، اما در دوره خود با تغییر و تحولاتی روبرو گشت. شیخ زاهد با توجه به محبوبیتی که در گیلان به دست آورد توانست علاوه بر نفوذ در گیلان و مناطق اطراف آن در مناطق مرکزی ایران به ویزه در بین حاکمان مغول نیز محبوبیت کسب نماید. مهم ترین وجه تمایز تفکر طریقتی شیخ زاهد توجه وی به امور دنیوی و تاکید بر کار و تلاش و توام نمودن ریاضت های معنوی با تلاش و کوشش بود. پس از پیوستن شیخ صفوی علاوه بر تاثیراتی که شیخ صفی بر طریقت زاهدیه گذاشت، موجب تداوم تفکر طریت زاهدیه در تصوف صفویه شد. در مورد روابط شیخ صفی با شیخ زاهد گیلانی هرچند مآخذ صفوی تاکید بر روابط مریدی و مردای این دو صوفی دارند، اما با نگاه دقیق به روابط آن ها می توان به این نتیجه رسید که شیخ برای به نتیجه رسیدن اهداف شخصی خویش هنگامی که نزد شیخ زاهد به سر می برد تلاش زیادی کرده است. مقاله حاضر تلاش دارد تا ضمن بررسی طریقت زاهدیه به تاثیر آن بر تصوف زمان خود به ویژه صفویه بپردازد.

کلیدواژه ها:

گیلان ، شیخ زاهد ، تصوف زاهدیه ، شیخ صفی ، تصوف.