تاثیر خنده درمانی بر سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی سالمندان: مرور سیستماتیک

مقدمه: خنده درمانی یکی از درمان های طب مکمل، روانشناختی و غیر دارویی برای افزایش سطح سلامتی و تطابق فرد با بیماری است کهاز تکنیک حواسپرتی استفاده می کند و به کاهش مشکلات سالمندان کمک می کند. پژوهش مروری حاضر با هدف بررسی تاثیر خندهدرمانی بر سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی سالمندان انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه مرور سیستماتیک بر اساس سرچ مقالات انگلیسی و فارسی چاپ شده در بانک های اطلاعاتی، Scopus ،PubMed ، Web of Science ، Science Direct و Google Scholar و پایگاه های داخلی شامل Scientific Information Database ، Iranmedex و Magiran از سال ۲۰۰۰ تا ژانویه ۲۰۲۳ انجام شد. کلیدواژه های فارسی "خنده درمانی و سالمند" و درپایگاه های خارجی با عبارت های، elderly و laughter therapy و معادله ای MeSH آن با همه ترکیبات احتمالی (استفاده ازعملگرهای OR و AND ) انجام شد. مقالات کمی، مقطعی، توصیفی و تجربی در مورد خنده درمانی در سالمندان توسط ۲ (در برخی موارد۳ ) پژوهشگر مستقل استخراج گردید. در سرچ اولیه ۱۵۲ مقاله بدست آمد و در نهایت ۲۱ مقاله بر اساس معیارهای ورود انتخاب شد. برایذخیره و جداسازی مقالات از نرم افزار End Note و برای نقد مقالات از ابزار STROBE و CONSORT استفاده شد.یافته ها: بر اساس یافته های مطالعات متعدد خنده درمانی سبب تغییرات عمده و اساسی در ابعاد جسمانی، روحی/روانی و اجتماعی سلامتدر سالمندان می شود. این تغییرات شامل، ابعاد جسمانی (بهبود سلامت عمومی، بهبود کیفیت خواب، مقاومت بدن در برابر درد، بهبودتهویه ریوی، کاهش قند خون، کاهش شدت درد و تعداد نواحی درد، کاهش علائم جسمی، کاهش قابل توجه فشار خون سیستولیک وضربان قلب، کاهش هورمون های تنش، افزایش قابل توجه در غلظت سروتونین پلاسما)، ابعاد روحی/روانی (افزایش احساس خوشایند،رضایت از زندگی، امید به زندگی، کیفیت زندگی، شادکامی، امیدواری معناجویی، شفقت به خود، رفاه و بهزیستی، اعتماد به نفس، کاهشاضطراب، استرس و افسردگی) و ابعاد اجتماعی (تقویت روابط اجتماعی و کاهش احساس تنهایی سالمندان) بوده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش، خنده درمانی می تواند به عنوان یک رویکرد مناسب برای کادر نظام سلامت درجهت ارتقای ابعاد مختلف سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی سالمندان در نظر گرفته شود و می تواند توسط متخصصانمراقبت های بهداشتی که در بیمارستانها، مراکز اجتماعی و سرای سالمندان کار می کنند به عنوان یک روش مکمل درمان غیر دارویی، سادهو ارزان بکار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

سالمندان ، سلامت جسمی ، سلامت روانی ، سلامت اجتماعی.