بررسی اثر خاک ورزی حفاظتی بر بهره وری سوخت مصرفی و عملکرد گندم دیم

به منظور بررسی اثر روش خاک ورزی حفاظتی بر استفاده بهینه از سوخت و بارندگی، آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۴ تیمار کشت مستقیم (NT) ، کم خاک ورزی (RT)، کشت رایج با و بدون جمع آوری کلش (CT۱ , CT۲) در ۵ تکرار در تناوب گندم- آفتابگردان و به مدت ۴ سال در منطقه کالپوش شاهرود انجام شد. نتایج نشان داد، بین تیمارهای مختلف آزمایش از نظر حفظ بقایا احتلاف معنی دار در سطح ۱% وجود داشت. کاشت مستقیم و روش رایج بیشترین و کمترین مقدار حفظ بقایا را دارا بودند. در سال اول آزمایش بین تیمارهای آزمایش اختلاف رطوبت موجود در خاک در اعماق مختلف معنی دار نبود. تیمارهای کشت رایج و مستقیم به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد گندم را داشتند (%۵>P) . در سال چهارم، محتوای رطوبت خاک در عمق ۲۰-۵ سانتیمتری اختلاف معنی دار آماری داشت. بیشترین وکمترین مقدار ذخیره رطوبت به ترتیب مربوط به تیمارهای کاشت مستقیم و روش رایج بود. در سال چهارم هرچند از نظر عملکرد بین تیمارها احتلاف معنی دار وجود نداشت، ولی بیشترین وکمترین عملکرد گندم به ترتیب مربوط به تیمار کم خاک ورزی روش رایج بود. از نظر مصرف سوخت و زمان انجام عملیات، بیشترین و کمترین مقدار مربوط به روش رایج و کاشت مستقیم بود. بیشترین وکمترین مقدار بهره وری سوخت مربوط به تیمار کاشت مستقیم و روش رایج بود. با توجه به روند عملکرد محصول و بهره وری مصرف سوخت و به منظور حفظ رطوبت خاک و استفاده بهینه از سوخت در شرایط دیم، استفاده از روش های خاک ورزی حفاظتی (کم خاک ورزی و کاشت مستقیم) به جای شخم با گاوآهن برگرداندار توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

بهره وری سوخت ، خاک ورزی ، رطوبت خاک ، عملکرد گندم