بررسی اثر زمان کشت بر عملکرد، میزان روغن و برخی صفات زراعی ژنوتیپ های گلرنگ در مناطق دیم سرد و معتدل سرد

به منظور بررسی اثرات زمان کاشت بر صفات زراعی، عملکرد دانه و میزان روغن گلرنگ در مناطق معتدل سرد و سردسیرکشور، آزمایشی با ۱۵ ژنوتیپ گلرنگ بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار برای سه نوع کشت (پاییزه، انتظاری و بهاره) در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه) و مراغه طی دو سال زراعی ۹۲-۱۳۹۰ اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب جداگانه دو ایستگاه نشان داد که برای برخی از خصوصیات زراعی اثرات اصلی و متقابل عامل های سال، زمان کاشت و ژنوتیپ معنی دار بود. در ایستگاه سرارود، کشت پاییزه برای بیشتر صفات به کشت های انتظاری و بهاره برتری نشان داد و از لحاظ عملکرد دانه با کشت انتظاری اختلاف معنی داری نداشت. بیشترین میانگین عملکرد دانه در کشت های پاییزه و انتظاری (به ترتیب ۶۸۷ و ۷۰۵ کیلوگرم در هکتار) و کمترین در کشت بهاره (۳۳۱ کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. در ایستگاه مراغه نیز کشت پاییزه برای اکثر خصوصیات برتری نشان داد. با این حال، برای صفت عملکرد دانه در مراغه، میانگین زمان های کاشت پاییزه، انتظاری و بهاره (به ترتیب ۶۴۵، ۵۶۹ و ۶۴۸ کیلوگرم در هکتار) از لحاظ آماری غیرمعنی دار شد. در هر دو ایستگاه اختلاف معنی داری از لحاظ میانگین میزان روغن دانه بین کشت های پاییزه و بهاره مشاهده نشد. در ایستگاه سرارود کشت پاییزه و انتظاری و در ایستگاه مراغه کشت انتظاری و بهاره قابل توصیه بود. برای هر دو ایستگاه بین عملکرد و اجزای عملکرد ارتباط خاصی وجود نداشت و گزینش مستقیم برای عملکرد دانه مناسب‎تر بود. با توجه به نوع کشت ژنوتیپ های متفاوتی جهت کسب بالاترین پتانسیل عملکرد دیم در دو مکان گزینش شد

کلیدواژه ها:

گلرنگ زراعی ، زمان کشت ، ژنوتیپ ، عملکرد دانه