تاثیر کود زیستی مایکوریزا (Funneliformis mosseae) و رقابت علف های هرز بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود (Cicer arietinum) دیم در ارومیه

به منظور بررسی تاثیر رقابت علف­های هرز و کود زیستی مایکوریزا (Funneliformis mosseae) بر صفات کمی و کیفی نخود دیم، آزمایشی در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در ایستگاه تحقیقاتی دیم، مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی انجام شد. تیمارها شامل مایکوریزا در دو سطح (کاربرد مایکوریزا و بدون کاربرد مایکوریزا) و رقابت علف­های هرز در چهار سطح (شاهد بدون علف­هرز، خلر، کاسنی و خلر+کاسنی) بودند که به صورت فاکتوریل با طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار مرتب شدند. صفات مورد مطالعه در نخود شامل تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، دمای برگ، پروتئین دانه، درصد کلونیزاسیون، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بودند و در علف­های هرز خلر و کاسنی، تجمع ماده خشک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل مایکوریزا و رقابت علف­های هرز بیشترین تاثیر افزایشی را روی صفات گره ریشه و عملکرد دانه نخود بر جای گذاشت. اثر متقابل رقابت و کود زیستی مایکوریزا بیشترین تاثیر را بر تجمع ماده خشک علف­های هرز خلر (مرحله رسیدگی نخود) و کاسنی (مرحله شروع گلدهی و رسیدگی نخود) بوجود آورد. بیشترین تعداد گره ریشه(۴۱/۲۴) در تیمار کاربرد مایکوریزا و در حضور علف­های هرز خلر و کاسنی مشاهده شد و کمترین تعداد گره ریشه(۹۱/۱۲) به تیمار بدون کاربرد مایکوریزا و حضور علف­های فوق تعلق داشت که بین آنها اختلاف ۸۹ درصدی مشاهده شد. نتایج این بررسی نشان داد بیشترین عملکرد دانه با ۶/۹۱۵ کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار شاهد (بدون علف­هرز و با کاربرد کود زیستی مایکوریزا) و کمترین عملکرد مربوط به تیمار بدون کاربرد میکوریزا و علف­هرز خلر با ۶/۳۹۵ کیلوگرم در هکتار بود که بین آن­ها اختلاف ۱۳۱ درصدی وجود داشت. در مجموع می­توان چنین بیان داشت که استفاده از قارچ­های مایکوریزا در افزایش توان رقابتی نخود با علف­های هرز مورد مطالعه و افزایش  تعداد گره ریشه و عملکرد دانه نخود در شرایط دیم  موثر است.

کلیدواژه ها:

بیوماس ، پروتئین ، خلر ، دمای برگ ، کاسنی