ارزیابی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) با کاربرد نانو ذرات روی و آهن در شرایط مختلف رطوبتی

بروز تنش خشکی و کمبود عناصر کم مصرف بهویژه روی و آهن در خاک­های ایران بسیار شایع می باشد به گونه ای که کیفیت و کمیت عملکرد گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار می دهد. به منظور بررسی تاثیر محلول­پاشی نانو ذرات روی و آهن در شرایط کم آبیاری بر صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گلرنگ (رقم سینا)، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی۹۵-۱۳۹۴ در دانشگاه مراغه انجام شد. سطوح آبیاری در۹۰ (بدون تنش)، ۷۵ و ۵۰ درصد ظرفیت زراعی به عنوان عامل اصلی و محلول­پاشی عدم کاربرد و کاربرد نانو ذرات آهن و روی با مقادیر ۳۰ و ۶۰ میلی مولار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، اثرات ساده ی اعمال تیمار کم آبیاری و کاربرد نانو ذرات و برهمکنش آنها برای اکثر صفات تحت مطالعه معنی دار بود. بیشترین میزان هورمون­ ایندول استیک اسید با مقدار ۷/۴۵۴ و بیشترین میزان هورمون سیتوکنین با مقدار ۷/۳۵۵ نانوگرم بر گرم وزن تر در تیمار کاربرد ۶۰ میلی مولار نانو روی با آبیاری در ۹۰ درصد ظرفیت زراعی ثبت شد. بیشترین میزان هورمون جیبرلین نیز به ترتیب با مقادیر ۶/۱۴۶ و ۸/۱۵۴ نانو گرم بر گرم وزن تر در تیمارکاربرد ۶۰ میلی مولار نانو روی و آبیاری در ۹۰ درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. بیشترین میزان پروتئین دانه با مقدار ۱۱/۲۴ درصد در تیمار عدم محلول پاشی تحت آبیاری ۵۰ درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. همچنین بالاترین مقدار عملکرد دانه گلرنگ نیز با ۱۳۶۶ کیلوگرم در هکتار در تیمار کاربرد ۶۰ میلی مولار نانو روی با آبیاری در ۹۰ درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق کاربرد ۶۰ میلی مولار روی توانست سبب تعدیل رشدی و بهبود عملکرد گلرنگ در شرایط تنش شود که نشان از نقش انکارناپذیر عنصر روی در افزایش مقاومت گیاهان زراعی به تنش های محیطی دارد.

کلیدواژه ها:

پروتئین دانه ، تنش خشکی ، عملکرد دانه ، محتوای روغن دانه ، هورمونها