ارزیابی تاثیر تخلیه کننده تحتانی بر رفتار جریان گل آلود وارد شده به مخزن سد دز

در این پژوهش به منظور عبوردهی رسوبات ورودی به مخزن سد دز، احداث مجرای تخلیه کننده جریان حاوی رسوب به عنوان یک راهکار علاج بخش پیشنهاد گردید. همچنین رفتار جریان گل آلود وارد شده به مخزن سد و میزان کارآیی آن در عبوردهی رسوبات با استفاده از شبیه سازی عددی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا به منظور واسنجی مدل، الگوی جریان غلیظ شکل گرفته درون مخزن با استفاده از مدل های مختلف با ارتفاع زبری دیواره متفاوت و همچنین دو مدل تلاطمی RNG و LES شبیه سازی گردید و نتایج عمق و سرعت جریان با اندازه گیری های میدانی مقایسه شد. در گام بعد مجرای تخلیه کننده تحتانی در موقعیت پیشنهاد شده به مدل اضافه گردید و به ارزیابی تاثیر احداث این تخلیه کننده بر رفتار جریان غلیظ ورودی به مخزن پرداخته شد. بررسی ها نشان داد میزان خروج رسوبات از مخزن سد ارتباط مستقیمی با غلظت ورودی و درصد بازشدگی تخلیه کننده تحتانی دارد. به گونه ای که با متوسط گیری از نتایج در غلظت های ورودی مختلف، راندمان تخلیه رسوب در بازشدگی های ۲۵%، ۵۰% و ۱۰۰% به ترتیب برابر ۴/۱۵، ۸/۲۰ و ۱/۲۵ درصد محاسبه گردید. در ادامه پروفیل هایی از سرعت جریان در مقاطع بالادست تخلیه کننده به منظور ارزیابی شدت اختلاط و میزان انحراف خطوط جریان برداشت گردید. به طور کلی با نزدیک شدن جریان به دهانه ورودی دریچه تخلیه، مقادیر حداکثر سرعت و همچنین شدت اختلاط سیال پیرامون به درون جریان غلیظ افزایش می یابد. همچنین با افزایش درصد بازشدگی دریچه، میزان اثرگذاری مجرای تخلیه بر انحراف و شتاب گیری خطوط جریان گسترده تر می شود.

کلیدواژه ها:

رسوب گذاری مخزن ، جریان غلیظ ، مدیریت رسوب ، راندمان تخلیه ، تخلیه کننده تحتانی ، شدت اختلاط