بررسی تاثیر روش ارزیابی مشاهده مستقیم مهارتهای عملی(داپس) در پیشرفت سطح مهارتهای عملی دستیارانبیهوشی در انجام بلوکهای عصبی محیطی با هدایتسونوگرافی در اتاق عمل بیمارستان اختر

مقدمه : ویژگی کلیدی برنامه آموزشی رشته بیهوشی کسب توانمندی در انجام موثر و بی خطر پروسیجرهای بالینی است . داشتن مهارت های عملی کمک زیادی به ایمنی بیماران می کند و مهارت های ناکافی می تواند منجر به عوارض ناگوار شود. یکی از مهم ترین و مشکل ترین مسئولیت های اساتید این است که تصمیم بگیرند دستیاران چه وقت می توانند پروسیجرها را به طور مستقل انجام دهند. یک سیستم متمرکز ارزیابی مهارت های عملی از ارکان مهم برنامه های آموزشی است زیرا موجب اطمینان یافتن از کسب مهارت های کافی توسط دستیاران و افزایش ایمنی بیماران می شود. داپس یکی از روش های متداول است که اختصاصا برای ارزیابی مهارت های عملی در انجام پروسیجرهای بالینی طراحی شده است . در این روش دستیار از نزدیک در حین انجام یک پروسیجر بر روی بیمار واقعی مشاهده و مهارت وی بر اساس معیارهای مشخص و به صورت عینی در یک چک لیست از پیش ایجاد شده ارزیابی می گردد و به دنبال آن بازخورد هدفمندی به دستیار داده می شود. هدف از آن مشخص شدن نقاط قوت و ضعف دستیار و کمک به یادگیری دستیار است و برای دستیابی به آن باید بلافاصله بازخورد مناسب به دستیار داده شود. هدف از این مطالعه توصیفی مقطعی بررسی تاثیر داپس در پیشرفت مهارت دستیاران بیهوشی در انجام بلوک های عصبی محیطی با هدایت سونوگرافی بود. آنها در دوره های چرخشی دو ماهه در بیمارستان اختر وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، بلوک های عصبی محیطی با هدایت سونوگرافی را در جراحی ارتوپدی توسط اعضای هیات علمی بخش بیهوشی آموزش می دیدند.روش اجرا: مهارت دستیاران در انجام چهار بلوک عصبی شبکه بازویی در اندام فوقانی شامل اینتراسکالن ، سوپراکلاوبکولار، اینفراکلاویکولار، آگزیلاری و سه بلوک عصبی اندام تحتانی شامل فمورال ، پوپلیته و عصب پوستی رانی لترال با هدایت سونوگرافی در اتاق عمل بیمارستان اختر ارزیابی شد. چک لیست و نحوه آزمون داپس متناسب با اهداف آموزشی طراحی شد. هنگامی که دستیار پروسیجر را بر روی بیمار واقعی انجام می داد، اتند بیهوشی آن را از نزدیک مشاهده و هم زمان چک لیست داپس را نیز کامل می کرد. برای هر پروسیجر یک فرم جداگانه پر شد. از تیر ۱۳۹۴ تا بهمن ۱۳۹۶ داپس یک بار در پایان هر دوره روتیشن دوماهه انجام شد. سپس با توجه به نتایج و تجارب کسب شده ، از اردیبهشت تا پایان مهر ۱۳۹۷ داپس دو بار در طول یک دوره دوماهه (یک بار در اواخر ماه اول و یک بار در اواخر ماه دوم )روتیشن انجام شد. هدف از این کار افزایش تاثیر داپس بر سنجش و ارتقاء سطح مهارت پروسیجری دستیاران بیهوشی بود زیرا انجام داپس در اواخر ماه اول باعث می شود تا نقاطی که نیاز به تلاش بیشتری جهت بهبود دارند شناسایی شوند و تا داپس بعدی زمان کافی برای اصلاح آنها وجود داشته باشد. انتظار می رود انجام داپس در دو مرحله موجب ارتقاء مهارت عملی دستیار شود و بتواند پیشرفت وی را در انتهای دوره ارزیابی کند.یافته ها: از تیر ۱۳۹۴ لغایت بهمن ۱۳۹۶ داپس در ۵۶ دستیار (۳۷ خانم و ۱۹ آقا) یک بار در پایان هر روتیشن دو ماهه انجام شد. هیچ یک از دستیاران قبلا با داپس ارزیابی نشده بودند و شناختی از نحوه اجرای آن نداشتند. مجموعا ۱۳۳ بلوک عصبی محیطی ارزیابی شدند. از اردیبهشت تا پایان مهر ۱۳۹۷، داپس یک بار در پایان ماه اول روتیشن و یک بار در پایان ماه دوم هر روتیشن دوماهه در ۹ دستیار بیهوشی (۵خانم و ۴ آقا) انجام شد. ۲ نفر از دستیاران یک بار تجربه داپس را داشتند. در مجموع ۳۴ بلوک عصبی محیطی ارزیابی شد. مدت زمان صرف شده برای مشاهده پروسیجر و دادن بازخورد در داپس پایان ماه دوم به طور معنی داری کمتر از داپس پایان ماه اول روتیشن بود. در مقایسه با داپس ماه اول ، در داپس ماه دوم تعداد بلوک هایی که از نظر دستیاران ساده بود افزایش و تعداد بلوک های مشکل کاهش یافته بود.در مقایسه با داپس پایان ماه اول ، بسیاری از مهارت های دستیاران در داپس پایان ماه دوم پیشرفت کرده و در حد انتظار یا بیش از حد انتظار بود. سطح کلی توانمندی دستیاران نیز در داپس ماه دوم روتیشن در مقایسه با آزمون داپس پایان ماه اول افزایش یافته بود.بحث و نتیجه گیری : آزمون داپس روشی کم هزینه است و به راحتی می توان از آن در بالین بیمار استفاده کرد. نتایج این مطالعه نشان داد که آزمون داپس نقش تاثیرگذاری در یادگیری مهارت های پروسیجری دستیاران بیهوشی دارد و تکرار آزمون برای بار دوم برای ارزیابی مهارت های بالینی کفایت می کند. آموزش کافی اساتید و دستیاران برای کاهش دیدگاه های منفی درباره داپس ضرورت دارد.