طراحی برنامه درسی پرستاری اجتماعی

مقدمه : آموزش پرستاری به عنوان بخشی از نظام آموزش عالی با سرعت زیادی در حال گسترش در جهان است . در ایران با توجه به جوان بودن تحصیلات تکمیلی ، توسعه کمی روز افزون تعداد دانشجو بر اساس برنامه های کلان کشور، جهش علمی و گسترش رشته های جدید، دوره تحصیلات تکمیلی نقش حساسی در توسعه کشور ایفا می کند. رشته پرستاری اجتماعی شاخه ای از رشته پرستاری است که دانش آموختگان آن با تلفیق علم پرستاری با سایر علوم مرتبط با سلامت و عملکرد مبتنی بر شواهد در عرصه های مختلف جامعه فعالیت دارند و خدمات خود را با تکیه بر پیشگیری به مردم جامعه ارائه می کنند. رویکرد اصلی این رشته ارتقاء سلامت اجتماعی است . هدف از این مطالعه طراحی برنامه درسی کارشناسی ارشد پرستاری اجتماعی در ایران می باشد.روش اجرا: پژوهش حاضر یک مطالعه ترکیبی است که در دو بخش بررسی تجارب جهانی و نظرسنجی از خبرگان ایران انجام شد. در بخش تجارب جهانی طبق مدل بردی، اسناد و مدارک مرتبط با برنامه درسی پرستاری اجتماعی و دانشگاه ها و مراکز آموزشی معتبر مجری برنامه های درسی پرستاری اجتماعی در کشورهای منتخب شامل کانادا، استرالیا، امریکا، انگلستان و تایوان بررسی شد. نمونه پژوهش را ۷۰ نفر از متخصصین پرستاری، رفاه اجتماعی و مددکاری اجتماعی با مدرک دکترای تخصصی دانشگاه های علوم پزشکی ایران تشکیل دادند و نمونه گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی انجام شد. جمع آوری اطلاعات همچنین با استفاده از روش دلفی در سه مرحله انجام گرفت .جهت طراحی برنامه درسی مقطع کارشناسی ارشد پرستاری اجتماعی از رویکرد بین رشته ای استفاده گردید. جهت نهایی سازی دروس ، یک جلسه پنل تخصصی آنلاین با مشارکت ۸ نفر از خبرگان تشکیل شد.یافته ها: خبرگان طراحی دوره آموزشی رشته پرستاری اجتماعی را ضروری دانستند. توانمندیها و مهارت های اصلی مورد انتظار، جایگاه شغلی ، نقش ها و وظایف حرفه ای دانش آموختگان در حیطه های پیشگیری، مراقبتی ، آموزشی ، پژوهشی ، مشاوره ای و مدیریتی مشخص گردید. همچنین برنامه درسی این رشته تخصصی به صورت ۸ واحد دروس کمبود یا جبرانی ، ۲۲ واحد دروس اختصاصی اجباری، ۱۱ واحد دروس اختصاصی اختیاری، ۴ واحد پایان نامه و کارگاه های الزامی طراحی شد. یافته های این پژوهش منجر به تدوین برنامه درسی کارشناسی ارشد پرستاری اجتماعی گردید و بر اساس ساختار برنامه درسی در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ایران در پنج فصل طراحی شد.بحث و نتیجه گیری : اهداف پرستاری اجتماعی شامل ارتقاء سطح دانش و آگاهی افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی در خصوص مسائل اجتماعی و کمک به درک موقعیت خود، توانمندسازی افراد آسیب دیده اجتماعی جهت مقابله با مسائل فردی و اجتماعی در شرایط بحرانی از طریق ارائه خدمات تخصصی به موقع و مداخله موثر به منظور کاهش جرایم و جلوگیری از تشدید بحران و تلاش در جهت کاهش صدمات ناشی از بحران می باشد. گرایش پرستاری اجتماعی می تواند سبب تربیت پرستاران آگاه ، کارآمد، متعهد، مسئولیت پذیر و پاسخگو شود که در عرصه های مختلف جامعه فعالیت کرده و موجب ارتقاء سطح سلامت فرد، خانواده ، جامعه و همچنین ارتقاء کیفیت زندگی اجتماعی افراد شوند. برنامه درسی طراحی شده جهت تاسیس یک گرایش از رشته پرستاری در دوره کارشناسی ارشد به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

پرستاری اجتماعی ، برنامه درسی ، تکنیک دلفی ، پرستاری ، بین رشته ای