طراحی، اجرا و ارزشیابی آزمون صلاحیت تشخیصیکارآموزان رشته علوم آزمایشگاهی در بخش باکتری-شناسی در محیط شبیهسازی شده درLMS (Learning Management System)

مقدمه : اطمینان از صلاحیت دانشجویان رشته علوم آزمایشگاهی در تشخیص های آزمایشگاهی بخش باکتریشناسی از چالش های مطرح در این گروه آموزشی است . هر ساله در مواجهه با بسیاری از دانش آموختگان رشته علوم آزمایشگاهی مشاهده می شود که از توانمندیهای کافی در عهده دار شدن مسئولیت انجام آزمایشات در بخش باکتریشناسی برخوردار نیستند که می تواند در اثر عدم نظارت مستقیم و مستمر اساتید در بسیاری از مراکز دانشگاهی باشد که لاجرم دانشجویان تحت آموزش توسط پرسنل شاغل در مراکز قرار می گیرند و بدون دغدغه ارائه تکالیف درسی و بازخورد به اساتید و شرکت درآزمون جامع کارآموزی، موفق به کسب نمره ماکزیمم می شوند. با توجه به شاخص های مهم آموزش پاسخگو و نیازمندی دانشجویان به آموزه های مبتنی بر نیازهای جامعه که از ارکان آموزش های دانشگاهی است ، جدیت در ارزشیابی دانشجویان در پایان دوره کارآموزی حائز اهمیت است . استفاده از ارزشیابی الکترونیک ، رویکرد جدیدی است که به دلیل محدودیت منابع مالی ، انسانی ، مواد و تجهیزات آزمایشگاهی ضروری است . در این روش توانایی دانشجویان از مرحله ارزیابی اطلاعات اولیه تا تشخیص نهایی باکتریها با رایانه سنجیده می شود و شرایط سنجش مهارت هایی را که در روش آزمون های کتبی یا مصاحبه ای میسر نیست را فراهم می کند.روش اجرا: مراحل کار از طراحی تا اجرا و ارزشیابی با تشکیل جلسات با تیم علمی در دانشکده پیراپزشکی برنامه ریزی شد. در مرحله طراحی ، موقعیت هایی که روزانه کارشناس بخش باکتریشناسی با آن مواجه می شود، استخراج شد و در قالب سوالات تشریحی تغییریافته ، تدوین شد. اطلاعات بیمار و متناسب با آن سوالات و تصاویری بارگذاری شد. ۱۶ نمونه سوال برای جلسه پیش آزمون ، جلسه توجیهی و آزمون اصلی طراحی شد. در مرحله اجرا، بارگذاری سوالات در سامانه و مدیریت زمان پاسخ دهی انجام شد. کمیته آموزش مجازی، کارگاه های آشنایی با سامانه LMS را برای دانشجویان برگزار کرد. سپس در تاریخ مقرر در بازه امتحانات ، هر دانشجو مقابل یک کامپیوتر قرار گرفت و جلسه توجیهی برای دانشجویان برگزار شد و عینا دانشجو با نمونه سوالات و روند کار آشنایی پیدا کرد. سپس دانشجویان به سوالات آزمون اصلی در زمان ۲۰ دقیقه ای پاسخ دادند. در پایان آزمون ، استاد درس در سامانه LMS به پاسخ های دانشجویان دسترسی یافته و نمره نهایی کارآموزی باکتریشناسی محاسبه شد. در مرحله ارزشیابی روش ، یک ماه پس از برگزاری آزمون و اعلام نمرات ، پرسشنامه ای محقق ساخته در قالب ۸ سوال طراحی و در خصوص کیفیت برگزاری آزمون الکترونیک از دانش آموختگان نظرسنجی شد. مقیاس ارزش گذاری آن به صورت لیکرت پنج گزینه ای (از خیلی کم معادل نمره ۱ تا خیلی زیاد معادل نمره ۵) بود. نتایج با استفاده از نرم افزارSPSS تحلیل شد.یافته ها: آزمون کارآموزی باکتری شناسی دانشجویان ترم ۸ علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی دزفول در سه ورودی به روش نوین در سامانه LMS برگزار شد. اعتبارسنجی پرسشنامه با آلفای کرونباخ و با ضریب همبستگی اسپیرمن محاسبه شد.میانگین ضریب همبستگی سوالات ۸۱/۰r= شد که موید اعتبار درونی بالای سوالات است . ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه ۹۲,۰بود. سوالات از همبستگی بین سوالی معنی داری برخوردار بودند(۰۵,۰.(P<; نتایج این طرح نشان داد که از نظر دانشجویان آزمون الکترونیک برگزار شده به میزان خیلی زیادی قادر بوده تا دانشجو را در شرایط شبیه سازی شده با کارآموزی در بخش باکتریشناسی قرار دهدو یک روند تشخیصی را نشان دهد. این آزمون قادر بود تا نکات کاربردی اصلی در کارآموزی باکتریشناسی را پوشش دهد. ارزیابی این فرایند آموزشی نشان داد که ارتباط معنی داری بین توانایی به ذهن سپاری روش های تشخیصی باکتریها و برگزاری آزمون الکترونیک وجود داشته است .بحث و نتیجه گیری : آزمون الکترونیکی و ارزیابی در آموزش مجازی یکی از قابلیت های مهم سیستم یادگیری الکترونیکی است . با توجه به محدودیت منابع مالی و تجهیزات آزمایشگاهی ، استفاده از روش های ارزشیابی مجازی می تواند به نحوی برنامه ریزی شود که محیطی شبیه سازی شده با موقعیت واقعی را فراهم کند. در این فرمت آزمون الکترونیک ، مهارت دانشجو در طی مراحل منطقی تشخیصی و اتخاذ تصمیمات غیر قابل برگشت مورد ارزیابی قرار گرفت و در دید نسل جدید دانشجویان نیز از مقبولیت لازم برخوردار بود.

کلیدواژه ها:

ارزشیابی دانشجو ، آزمون الکترونیک ، کارآموزی ، علوم آزمایشگاهی ، باکتریشناسی