بازنگری و ارتقاء کیفیت فرایندهای آموزشی دانشجویان علوم پزشکی بر اساس مدلFOCUS - PDCA

مقدمه : فرایند به مجموعه فعالیت های به هم پیوسته ای اطلاق می شود که برای ایجاد یک یا چند تغییر تعریف شده ، طراحی و پیاده سازی شده است . هر فرایند با یک فعالیت مشخص آغاز و با یک فعالیت مشخص نیز پایان می پذیرد. در بسیاری از سازمان ها، اصلاح و بهبود فرایندها به منظور رشد و ارتقاء عملکرد و حرکت در مسیر تعالی دنبال می گردد.نیروی انسانی کارآمد را می توان یکی از مهم ترین سرمایه های یک سازمان دانست ، زیرا که این نیروی انسانی است که بر کمیت و کیفیت کار و نتایج تاثیرگذار خواهدبود. راهکار اصلی برای کارآمدی و اثربخشی سازمانی ، آموزش منابع انسانی است . قرن بیست و یکم با انفجار تکنولوژی ارتباطات و اطلاع رسانی همراه شده است . به عقیده صاحب نظران حوزه مدیریت ، برای پربار شدن و ارتقاء یک سازمان ، تمرکز بر تثبیت ، بازنگری و ارتقاء فرایندهای آن سازمان از اصول لازم می باشد. ابزارهای مختلفی در دنیا برای ارتقاء فرایندهای یک سازمان به کارگیری می شود. ازجمله ابزارهای کارا و پرکاربرد در حوزه سلامت که در سال های اخیر در کشور ایران برای ارتقاء فرایندهای سازمانی استفاده شده است ، مدیریت جامع کیفیت (TQM) و ابزار مهم آن FOCUS-PDCA می باشد. چرخه PDCA توسط والتر شوارت ابداع شده و دکتر دمینگ آن را تکمیل نمود. در سال ۱۹۸۹، انجمن بیمارستان های آمریکا با افزودن مراحل FOCUS به آن ، روش FOCUS PDCA را به وجود آورد. FOCUS PDCA یک روش علمی ، منسجم و کاربردی برای بوده و از یک جعبه ابزار کامل و مرتبط مدیریتی برخوردار است . از آن جا که دانشکده های علوم پزشکی با جذب دانشجویان پزشکی ، پرستاری، هوشبری، اتاق عمل و فوریت های پزشکی در مقطع کارشناسی ،کارشناسی ارشد و دکتری ازجمله مهم ترین مراکز آموزش نیروی انسانی می باشد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف بازنگری و ارتقاء فرایندهای آموزشی با استفاده از مدیریت جامع کیفیت و با تمرکز بر ابزار FOCUS-PDCA انجام شده است .روش اجرا: ابتدا فرایندهای آموزشی جاری دانشکده پرستاری شناسایی شد. شناسنامه هر فرایند طبق استاندارد تکمیل گردید و فلوچارت هر فرایند رسم گردید. در کمیته ارتقاء آموزش دانشکده در جلسات متعدد فرایندهای آموزشی مذکور توسط صاحبان فرایند بررسی و تدوین گردید. در طی یک سال عملکرد فرایندهای مذکور اجرایی شده و در ارزشیابی های درون سازمانی توسط تیم اشراف فرماندهی ، اعتباربخشی انجام گردید. زمان سنجی فرایندهای آموزشی مذکور توسط تیم ارتقاء انجام شد. چک لیست رضایت سنجی فرایندها تدوین و به تایید کمیته ارتقاء آموزش دانشکده رسید. رضایت سنجی فرایندهای آموزشی مذکور توسط تیم ارتقاء انجام شد. صاحبان فرایندهای آموزشی تعیین گردید و روش Focus PDCA آموزش داده شد. ارتقاء فرایندهای آموزش با روش Focus PDCA انجام شد.تغییرات انجام شده در کمیته ارتقاء آموزش به تصویب رسید. ۲ ماه زمان تثبیت فرایند درنظر گرفته شد. به عنوان ارزشیابی عملکرد زمان سنجی فرایندهای آموزشی مذکور توسط تیم ارتقاء انجام شد.به عنوان ارزشیابی عملکرد رضایت سنجی فرایندهای آموزشی مذکور توسط تیم ارتقاء انجام شد. نمودارهای ارتقاء رسم گردید کتابچه ارتقاء فرایندهای مذکور رسم گردید.یافته ها: تعداد ۳۶ فرایند از مجموع فرایندهای دانشکده پرستاری انتخاب و با مدل FOCUS-PDCA ارتقاء داده شد که در نهایت از نظر زمان سنجی ۶۷% از فرایندهای مذکور از نظر زمان اجرا ارتقاء یافته بودو در بحث رضایت سنجی ۷۳% از فرایندها از نظر صاحبان فرایند ارتقاء داشتند.بحث و نتیجه گیری : استفاده از مدل FOCUS-PDCA در گام اول موجب ثبت و نهادینه شدن فرایندهای آموزشی و در ادامه موجب ارتقاء فرایندهای مذکور از طریق کاهش زمان سنجی انجام فرایند و افزایش رضایت مندی صاحبان فرایند گردیده است .