بررسی تاثیر نرم افزار پاتویار بر میزان یادگیریدانشجویان دندانپزشکی در درس آسیب شناسی فک وصورت عملی در دانشگاه علوم پزشکی البرز

مقدمه : نظریه پردازان در حیطه های آموزشی اعتقاد دارند که کلاس های آموزش سنتی دیگر دارای اثربخشی نمی باشد، زیرا وابسته به مکان و زمان خاص بوده و نمی تواند شرایط مناسبی را برای یادگیری فراهم کند.نرم افزار آموزشی به عنوان یک روش یادگیری فراگیرمحور، فرصتی برای رشد یادگیرندگان فراهم می کند. درس آسیب شناسی دهان و فک و صورت عملی در رشته دندانپزشکی ، واحدی است که در آن دانشجویان لام های ضایعات را مشاهده کرده و با ویژگی های میکروسکوپی آنها آشنا می شوند. مشکل اکثر دانشجویان در این واحد این است که به جز زمان برنامه ریزی شده کلاس ، فرصت دیگری جهت مشاهده دوباره ضایعات ندارند و با گذر زمان تصاویر دیده شده را فراموش می کنند، از این رو نیاز به یک برنامه مناسب که دانشجویان با استفاده از قسمت های مختلف طراحی شده در آن بتوانند مطالب تئوری را در کنار تصاویر میکروسکوپی بدون محدودیت زمان و مکان توسط تلفن همراه یا رایانه مطالعه و مشاهده کنند، احساس می شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر نرم افزار پاتویار طراحی شده بر میزان یادگیری دانشجویان دندانپزشکی در درس آسیب شناسی فک و صورت عملی می باشد.روش اجرا: مطالعه حاضر یک پژوهش شبه تجربی تک گروهی پس آزمون می باشد که با هدف بررسی تاثیر نرم افزار پاتویار بر میزان یادگیری دانشجویان رشته دندانپزشکی در دانشگاه علوم پزشکی البرز در سال ۱۳۹۷ انجام شد. دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی البرز جامعه پژوهش را تشکیل دادند. نمونه های پژوهش ۳۳ نفر ازدانشجویان ترم ۶ و روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود. معیار ورود به مطالعه عبارت بود از همه دانشجویانی که واحد درسی مذکور را انتخاب کرده بودند. نرم افزار متشکل از چهار بخش شامل جزوات ، تصاویر، فلش کارت و آزمون می باشد. در قسمت جزوات فایل تدریس ضایعات ، در قسمت تصاویر، عکس های میکروسکوپی ضایعات که بیشتر آنها از لام های موجود در آرشیو دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی البرز و برخی از آنها از کتاب های رفرنس این درس تهیه شده است ، در بخش فلش کارت مباحث به صورت خلاصه بیان شده و در بخش آزمون نمونه سوال هایی برای ارزیابی دانشجو طراحی شده است . روش انجام مطالعه به این صورت بود که این نرم افزار درطول نیم سال دوم سال تحصیلی ۱۳۹۷ در اختیار ۳۳ دانشجوی ترم ۶ که واحد آسیب شناسی عملی را انتخاب کرده بودند قرار داده شد تا همگام با کلاس ها ی آموزشی برای یادگیری بهتر درس و تمرین از آن بهره ببرند.ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته شامل اطلاعات دموگرافیک دانشجویان ، نمره ایشان و آیتم های رضایت سنجی بود. در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: برای ارزیابی میزان تاثیرگذاری این برنامه و مقایسه آن با روش تدریس سنتی ، نرم افزار فقط برای بخشی از ضایعات درس آسیب شناسی عملی ۱ طراحی گردید. مبحث تومورهای دندانی (و برای مابقی ضایعات ) مبحث کیست های دندانی ، از روش سنتی استفاده شد. در پایان ترم ، سوالات امتحانی آنالیز شد و میزان پاسخ دهی به سوالات ضایعاتی که برای آنها نرم افزار طراحی شده بود با روش سنتی مقایسه شد، تا میزان تاثیرگذاری این نرم افزار در یادگیری تعیین شود. همچنین ارزیابی رضایت دانشجویان از نرم افزار بعد از شرکت در آزمون پایانی از طریق پرسشنامه لیکرت انجام شد. بر اساس مقیاس لیکرت ، ۷۲درصد از دانشجویان از نحوه ی دسترسی و استفاده از نرم افزار، ۷۵درصد از تعداد تصاویر استفاده شده در نرم افزار، ۸۴ درصد از کیفیت عکس های موجود، ۷۷ درصد از آزمون های نرم افزار و ۸۸ درصد از قسمت فلش کارت ها رضایت زیاد و خیلی زیاد داشتند. ۹۰ درصد این نرم افزار را در یادگیری موثر دانستند و ۸۵ درصد از آنها علاقه مندی خود را برای استفاده از چنین نرم افزاری برای سایر مطالب این واحد درسی اعلام کردند. همچنین نمره های دانشجویان نیز در دو مبحث ذکر شده مورد بررسی قرار گرفت و با هم مقایسه شد و مشاهده گردید که میانگین نمره دانشجویان در مبحثی که از نرم افزار استفاده کرده بودند،۲۵/۲ بیشتر از روش سنتی بود که با احتساب ۰۵/۰P value< این تفاوت معنی دار می باشد.بحث و نتیجه گیری : مطالعه حاضر، نشان داد که آموزش به روش پاتویار باعث افزایش یادگیری شده که نتیجه آن با مطالعات مشابه صورت گرفته در رشته های دیگر همخوانی دارد. همچنین پیشنهاد می شود در آینده علاوه بر کامل تر کردن تعداد ضایعات ، به نرم افزار قسمت های مختلفی همانند آزمون آنلاین ، پازل و جورچین افزوده شودو درصورت امکان برای سایر دروس نیز چنین نرم افزارهایی طراحی گردد.