شبیه سازی تظاهرات اختلالات روانپزشکی با استفاده ازفناوری واقعیت مجازی و بررسی نگرش اساتید ودانشجویان بر میزان اثربخشی آن در آموزش اختلالاتروانپزشکی به دانشجویان پزشکی

مقدمه : شبیه سازیهای آموزشی که با الهام از نظریه ی ساخت گرایی (Constructivism) توسعه یافته است ، ازجمله سبک هایی است که در سیستم های آموزشی نوین بر آن تاکید می شود. با توجه به اهمیت آموزش علائم سایکوز به دانشجویان پزشکی و محدودیت های آموزش معمول ، هدف از مطالعه حاضر، تولید یک محتوای آموزشی مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی و ارزیابی اثربخشی تجربه سایکوز شبیه سازی شده مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی در مقایسه با آموزش به شیوه معمول در دانش و نگرش کارآموزان پزشکی بوده است .روش اجرا: طراحی پروژه مشتمل بر نگارش سناریوهای علمی ، طراحی های آموزشی ، شبیه سازی محتوا با فناوری واقعیت مجازی، انجام مطالعه (نظرسنجی و مداخله پژوهشی )، جمع آوری نتایج و تجزیه و تحلیل داده ها بود. مرحله اول نظرسنجی شامل طراحی یک پرسشنامه نظرسنجی با مقیاس ۵ گزینه ای لیکرت (شامل ۱. بسیار موافقم ، ۲.موافقم ، ۳. نظری ندارم ، ۴. مخالفم ، ۵. بسیار مخالفم ) بود که شامل تدوین مقیاس های مرتبط و استانداردسازی آنها بر اساس مطالعات قبلی بود. سوالات پرسشنامه در سه حیطه تدوین شد: میزان شباهت محیط واقعیت مجازی با محیط واقعیت عینی ، انواع و شدت عوارض جانبی ، میزان کارایی محتوای واقعیت مجازی در آموزش تظاهرات اختلالات روانپزشکی . در مرحله دوم ، از سه گروه مشارکت کنندگان و بلافاصله پس از تجربه آنان از سایکوز شبیه سازی شده با فناوری واقعیت مجازی، نظرسنجی انجام گرفت :۱.متخصصین و خبرگان آموزش پزشکی ، اساتید فعال در مراکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی ، اساتید با سابقه بیش از ده سال تدریس مستمر و نیز دارندگان حداقل مدرک کارشناسی ارشد آموزش پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ، دانشگاه علوم پزشکی مجازی و نیز در جریان نوزدهمین همایش کشوری آموزش پزشکی -اردیبهشت ۱۳۹۸، ۲.متخصصین روانپزشکی و روانشناسی بالینی در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و در جریان ۳۶ امین کنگره سالیانه روانپزشکان ،۳.دانشجویان پزشکی در دانشگاه های علوم پزشکی بیرجند در گروه دانشجویان پزشکی ، کلیه شرکت کنندگان قبل از گذراندن دوره عملی روانپزشکی و پس از اخذ رضایت آگاهانه کتبی وارد طرح شدند و ابتدا همگی در یک جلسه نظری آموزش علائم سایکوز، شامل هذیان و توهم که توسط استاد متخصص روانپزشکی انجام گرفت ، شرکت کردند. به -علاوه ، نظر به اینکه آنان هیچ سابقه ی عملی از مشاهده تظاهرات بالینی اختلالات روانپزشکی نداشتند، همگی آنان با حضور استاد روانپزشکی در مصاحبه بالینی از یک بیمار دچار اختلالات روانپزشکی شرکت جستند و سپس در مرحله بعد، سایکوز شبیه سازی شده با فناوری واقعیت مجازی را تجربه کردند. این کار با هدف مقایسه نگرش دانشجویان پزشکی و میزان پذیرش آنان نسبت به استفاده از هر یک از دو روش فوق (مصاحبه بالینی و سایکوز شبیه سازی شده با (VR انجام گردید. نمونه گیری در دو گروه متخصصین آموزش پزشکی و متخصصین روانپزشکی ، به روش نمونه گیری از شرکت کنندگان در دسترس انجام گرفت که شامل ۸۶ متخصص آموزش پزشکی و ۱۷متخصص روانپزشکی و روانشناسی بالینی بودند. اما در گروه دانشجویان ، بر اساس جدول کوهن ، با در نظر گرفتن ضریب آلفای۰۵,۰، ۶۴ نفر در نظر گرفته شد که با احتساب ۱۰% ریزش احتمالی ، ۷۲نفر در هر گروه وارد مطالعه شدند. درنهایت ، پس از جمع آوری داده ها، دیدگاه شرکت کنندگان در هر گروه با استفاده از ۲۱SPSS آنالیز و با هم مقایسه گردید.یافته ها: در هر سه گروه شرکت کنندگان ، نگرش کلی نسبت به استفاده از فناوری واقعیت مجازی در آموزش تظاهرات بالینی اختلالات روانپزشکی ، بسیار مطلوب بود. ۹۱% متخصصین آموزش پزشکی ، ۷۶%متخصصین روانپزشکی ، و ۹۶% دانشجویان پزشکی با به کارگیری محتواهای آموزشی مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی کاملا موافق بودند.در عین حال در گروه متخصصین آموزش پزشکی ، میزان پذیرش سایکوز شبیه سازی شده در آموزش ۵,۷۹% بود و در گروه متخصصین روانپزشکی ، میزان پذیرش در حد ۶۸% مشاهده شد. دانشجویان پزشکی بیشترین میزان پذیرش (۹۲%) را نشان دادند. ۲,۱% از شرکت کنندگان عوارض گذرا ناشی از تجربه مشاهده محتواهای واقعیت مجازی را گزارش نمودند، اما هیچ شرکت کننده ای گزارشی از ابتلا به سایکوز متعاقب این تجربه را گزارش نکرد. ۸۷% از کلیه شرکت کنندگان اعتقاد داشتند که حداقل در بره های از طول زمان تجربه سایکوز، ارتباط شان با واقعیت فیزیکی محیط اطراف شان قطع شده و کاملا در فضای واقعیت مجازی (فضای شبیه سازی شده ) غرق شده و تمایل به تعامل با آن داشته اند. ۹۵% متخصصین آموزش پزشکی ، ۷۵%متخصصین روانپزشکی و ۹۸% دانشجویان پزشکی استفاده از محتواهای الکترونیکی مبتنی بر واقعیت مجازی را به عنوان یک روش آموزشی مکمل در کنار مصاحبه بالینی در بخش های آموزشی روانپزشکی توصیه نمودند.