اثربخشی آموزش مدیریت بحران مبتنی بر رویکردبین حرفه ای بر توانمندی پرستاران در مقابله با بحران

مقدمه : مدیریت مواقع بحرانی ، عملکردی تیمی ، بین حرفه ای و چندرشته ای است . از بین نیروهای بهداشتی درمانی پاسخگو به بحران ، پرستاران در خط اول مقابله با بحران های مختلف قرار دارند، از این جهت توانمندی آنها جهت ارائه عملکرد تیمی و هماهنگی با دیگر حرفه های پاسخگو به بحران ، نقش مهمی در مدیریت بحران خواهد داشت . تجربیات بحران های اخیر نشان می دهد پرستاران نه تنها از آمادگی مطلوب برای پاسخگویی به بحران برخوردار نیستند، بلکه ناهماهنگی و اقدامات موازی یا متضاد بین گروه های حرفه ای درگیر در بحران باعث بدتر شدن شرایط و افزایش تلفات می شود، که به نوعی نشان دهنده شکاف در شیوه های آموزشی و آماده سازی آنان برای مواقع بحرانی است . در شرایط فعلی آموزش مدیریت بحران به شکل تک حرفه ای ارائه می شود و رویکردهای بین حرفه ای که ضرورت ایجاد توانمندی عملکرد تیمی در پرستاران است کمتر مورد توجه قرار می گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت بحران مبتنی بر رویکرد بین حرفه ای بر توانمندی پرستاران در مقابله با بحران در بیمارستان های منتخب شهر تهران انجام شد.روش اجرا: مطالعه نیمه تجربی با نمونه گیری سهمیه ای از پرستاران بیمارستان های منتخب شهر تهران و تخصیص تصادفی آنها به ۳ گروه انجام شده است . ۶۰ پرستار در این مطالعه شرکت داشتند و به طور مساوی در ۳ گروه آزمون : ۱.آموزش بین حرفه ای، ترکیبی از پرستاران با حضور ۵ گروه حرفه ای پاسخگو به بحران شامل پزشکان ، نیروهای هلال احمر، امداد و نجات ، آتش شانی ، اورژانس تهران ؛ ۲.آموزش تک حرفه ای فقط گروه پرستاران و ۳.گروه کنترل بدون مداخله آموزشی ؛ قرار گرفتند. مداخله در قالب برگزاری دو کارگاه دو روزه آموزش مدیریت بحران و در دو بخش اجرا شد. بخش نظری شامل ارائه مبانی مدیریت بحران مبتنی بر سیستم HICS و بخش عملی مانور دورمیزی مبتنی بر سناریوهای موقعیت های بحرانی شهری و بیمارستانی ، برای هر دو گروه آزمون ۱و ۲، به صورت جداگانه و با شرایط یکسان برگزارشد.داده ها قبل و بعد از مداخله با پرسشنامه توانمندی پرسنل پرستاری در مقابله با بحران با پایایی ۸۸/۰ جمع آوری شده و با نرم افزار۲۲SPSSتحلیل شدند.یافته ها: در مطالعه ۶۰ پرستار با میانگین سنی ۸,۳۴ و انحراف معیار ۹,۶و با سابقه کار با میانگین ۷,۱۱سال و انحراف معیار۶/۶ حضور داشتند. ۵۵ درصد مرد، ۳,۸۸ درصد دارای مدرک کارشناسی بودند. توانمندی پرستاران در مقابله با بحران در پیش آزمون در هر ۳ گروه با (۰۵/۰(P<تفاوت معنادار آماری بین هر ۳ گروه مطالعه ایجاد شده است . میانگین توانمندی پرستاران با ۵,۱۹۹ نمره و انحراف معیار ۱۷,۱۹ در گروه آزمون ۱ (بین حرفه ای) نسبت به هر دو گروه آزمون ۲ (تک حرفه ای)و گروه کنترل بالاتر و از لحاظ آماری معنادار بوده است اما بین دو گروه کنترل و گروه آزمون ۲ (تک حرفه ای) تفاوت معنادار آماری دیده نشده است .بحث و نتیجه گیری : آموزش مدیریت بحران مبتنی بر رویکرد بین حرفه ای بر ارتقاء توانمندی پرستاران در ارائه عملکرد تیمی در مقابله با بحران موثر بوده و می توان از آن در برنامه ریزیهای آموزشی سازمان های بهداشتی و درمانی استفاده بهینه کرد.