پاسخگویی اعضای هیات علمی در درمانگاههای آموزشیاز دیدگاه دانشجویان دندانپزشکی بابل به عنوان یکی ازشاخصه های تعهد حرفه ای

مقدمه : دانشگاه های علوم پزشکی مسئولیت تعلیم و تربیت افرادی را به عهده دارند که پس از دانش آموختگی بتوانند با انجام وظایف حرفه ای خود و پایبندی به اصول این حرفه ، در راه ارتقاء سلامت جامعه تلاش نمایند. از این رو آموزش مفاهیم مرتبط با تعهد حرفه ای و پاسخگویی در رشته های مختلف سلامت مورد توجه مسئولان آموزش پزشکی قرار گرفته است . روتگانز و اشمیت معتقدند که اساتید بالینی در کنار تخصص علمی باید روابط اجتماعی مناسبی را با دانشجویان و بیماران خود داشته باشند. موریس و وود نیز معتقدند شخصیت اساتید بالینی در درمانگاه های آموزشی در قالب روابط صحیح با بیمار و و فراهم نمودن زمینه مشارکت دانشجویان در آموزش به عنوان یکی از مولفه های پاسخگویی می باشد. اهمیت به بهداشت دهان و دندان یکی از مهم ترین ارکان سلامت جامعه است و در این بین نقش اساتید دندانپزشکی در کسوت درمانگر بیماران در درمانگاه های آموزشی به عنوان الگوهای مناسب پاسخگویی بسیار قابل توجه است . از آن جایی که آموزش بالینی در همه حیطه های اهداف رفتاری صورت می گیرد، اهداف حیطه نگرشی نیز باید در آموزش مدنظر قرار گیرد چرا که دانشجویان همان گونه که مهارت و دانش را از اساتید خود می آموزند، مراحل حیطه نگرشی نیز با مشاهده رفتار استاد در وجودشان نقش می بندد. بنابراین ترسیم شخصیت و منش و روش اساتید در ذهن دانشجویان امری طبیعی و بالذات است ؛ چرا که با آن خوگرفته و یا به عنوان الگو در آینده از آن استفاده می کنند. از این رو در این پژوهش بر آن شدیم تا از منظر دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل کیفیت پاسخگویی اساتید گروه های مختلف دندانپزشکی در قبال دانشجویان و بیماران مراجعه کننده به کلینیک های آموزشی دندانپزشکی دانشگاه را مورد بررسی قرار دهیم .روش اجرا: این مطالعه توصیفی - تحلیلی در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ بر روی دانشجویان سه سال آخر دوره دندانپزشکی عمومی که در کلینیک های آموزشی در حال آموزش و فعالیت بودند انجام شد.پرسشنامه ای با ۱۸ سوال بر اساس معیارهای پاسخگویی اساتید که سوالات آن در بررسی متون و مقالات مختلف جمع آوری شد، طراحی گردید و روایی آن توسط اساتید خبره در زمینه اخلاق پزشکی مورد تایید قرار گرفت . پایایی پرسشنامه نیز در اجرای دو آزمون به فاصله یک هفته بر روی ۱۲ دانشجوی غیر از جامعه مورد مطالعه ۸۵% به دست آمد. تفسیر داده ها با نرم افزار ۱۸SPSS انجام شد. از روش آنالیز واریانس و آزمون Post-Hoc ANOVA توکی استفاده و سطح معنی دار آن (۰۵/۰(P< در نظر گرفته شد.یافته ها: از ۱۰۰ پرسشنامه توزیع شده در بین دانشجویان ، ۸۹ پرسشنامه تکمیل گردید. ۶۲% دانشجویان پسر و ۳۸% دختر بودند. ۷۱%دانشجویان اساتید خود را در خصوص حضور به موقع در درمانگاه تایید نمودند. ۵۱% دانشجویان معتقد بودند اساتید آنها شان و احترام دانشجویان را در هنگام آموزش بالینی رعایت می کنند. ۶۲% دانشجویان بیان داشتند اساتیدشان در هنگام وجود سوال به طرز مناسبی به آنها پاسخ می گویند. ۵۲% دانشجویان نیز معتقد بودند اساتید آنها پاسخگوی سوالات بیمار و همراه او بوده و بیماران جلسات قبل را پیگیری می نمایند. تفاوت معنی داری بین جنس پسر و دختر وجود نداشت (۹۱/۰.(P› میزان رضایت دانشجویان از معیارهای مطرح شده در خصوص اساتیدشان بر اساس سال تحصیل اختلاف معنی داری داشت به نحوی که بر اساس آزمون توکی نمره دانشجویان سال ۶ به اساتید کمتر از دانشجویان سال ۴ بود (۰۰۳,۰.(P<; اختلاف معنی داری در خصوص رضایت مندی از اساتید گروه های مختلف وجود داشت به نحوی که دانشجویان معتقد بودند به ترتیب اساتید گروه رادیولوژی دندان ، جراحی دهان ، فک و صورت ، اندو دانتیکس معیارهای پرسشنامه را رعایت می نمایند (۰۰۱,۰.(P<; همچنین گروه های بالینی که میزان رضایت مندی آنها در خصوص دانشجویان بالاتر از سایر گروه ها بود، نمره بالاتری نیز در پاسخگویی به بیماران کسب کرده بودند.بحث و نتیجه گیری : از نتایج حاصل از این پژوهش چنین استنباط می شود که نمره کلی رعایت اصول پاسخگویی اساتید به عنوان یکی از معیارهای تعهد حرفه ای، بالینی دانشکده دندانپزشکی بابل متوسط تا خوب گزارش شده است . در مطالعه اسلامی پور و همکاران بخش اندودانتیکس بر خلاف این پژوهش معیارهای قابل قبول را دریافت نکرده بود اما از آن جا که آموزش پزشکی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با سلامت مردم همواره مورد توجه صاحب نظران بوده است آشنایی پزشکان با اصول اخلاق حرفه ای، معرفی الگوهای شایسته به دانشجویان و همچنین پاسداشت و در نظر گرفتن امتیازاتی ویژه اساتیدی که اصول مسئولیت پذیری و پاسخگویی حرفه ای را سر لوحه آموزش ها و درمان های خود قرار می دهند نیز می تواند در انگیزه بخشیدن به اعضای هیات علمی و تشویق و آموزش دانشجویان در رعایت این اصول نقش مهمی را ایفا نماید.

کلیدواژه ها:

پاسخگویی ، تعهد حرفه ای ، درمانگاه های آموزشی ، دندانپزشکی