بررسی اثر غنی سازی دی اکسید کربن بر صفات آناتومیکی برگ دو گونه فیکوس زینتی (Ficus elastica و Ficus benjamina) در شرایط گلخانه

دی اکسید کربن یکی از گازهای موجود در اتمسفر می باشد. غلظت دی اکسیدکربن اتمسفر طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. بنابراین انتظار می رود که این افزایش روی گیاهان موثر واقع شود. به منظور ارزیابی اثرات غلظت های مختلف دی اکسید کربن بر برخی صفات آناتومیکی دو گونه فیکوس زینتی (فیکوس بنجامین و فیکوس الاستیکا) یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای موردنظر شامل دو گونه فیکوس زینتی و سه غلظت دی اکسید کربن (غلظت ۳۸۰ پی پی ام (شاهد)، ۷۰۰ و ۱۰۵۰ پی­پی ام) بودند. در این آزمایش، هشت صفت آناتومیکی نظیر تراکم روزنه، تراکم سلول­های اپیدرمی، عرض روزنه، طول روزنه، شاخص روزنه، مساحت روزنه، مساحت اپیدرم و قطر روزنه روی گیاهان مورد نظر ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تقریبا تمام صفات مورد مطالعه تحت تاثیر دی اکسید کربن قرار گرفت. غلظت ۷۰۰ پی­پی ام دی اکسید­کربن بیشترین تاثیر را بر صفات مورد مطالعه داشت. غلظت ۷۰۰ پی­پی­ام بیشترین تاثیر را بر صفت مساحت روزنه داشت. میانگین عرض روزنه و تراکم روزنه به ترتیب ۲۸/۲۱ و ۹۱ درصد نسبت به میانگین شاهد افزایش یافت. همچنین این نتایج نشان داد که بیشترین میانگین تراکم روزنه، تراکم سلول­های اپیدرمی، مساحت روزنه و قطر روزنه مربوط به گونه فیکوس الاستیکا بود. در بین گونه­های مورد بررسی، گونه فیکوس الاستیکا نسبت به گونه فیکوس بنجامین در تمامی صفات برتری نشان داد. در واقع پاسخ روزنه­ها به تغییرات محیطی به صفاتی همچون قطر روزنه، تراکم روزنه، شاخص روزنه، اندازه سلول­های محافظ و منافذ روزنه و سطح برگ مربوط است که در تبادلات گازی بین گیاه و جو شرکت می کنند.

کلیدواژه ها:

الاستیکا ، بنجامین ، تراکم روزنه ، دی اکسید کربن و صفات آناتومیکی