ارزیابی اقتصادی عملکرد تولید مثلی و تولید شیر گاوهای نژاد هلشتاین و مونت بلیارد و آمیخته های آن ها در شرایط نیمه گرمسیری

سابقه و هدف آزمایشانتخاب نژاد با عملکرد اقتصادی مناسب یکی از چالش برانگیزترین تصمیماتی است که دامداران باید اتخاذ کنند. نژاد هلشتاین در چند دهه گذشته برای افزایش تولید شیر به کشور وارد شده است. این نژاد تقریبا بدون مطالعه قبلی در اقلیم های مختلف ایران از جمله استان گلستان پراکنده شده است. هلشتاین نژادی با تولید شیر بالا و حساس به تنش گرمایی است. این نژاد در استان گلستان شاخص های تولیدمثلی و اقتصادی مناسبی نداشته است. از سوی دیگر، نژادهای دو منظوره مانند مونت بلیارد با مصرف خوراک کمتر تنش حرارتی کمتری را تجربه می کنند. لذا این تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد برخی از صفات تولیدمثلی و تولید شیر در نژاد هلشتاین، نژاد مونت بلیارد و آمیخته های آن ها با هدف معرفی نژاد مناسب در منطقه انجام شد.مواد و روش هااین مطالعه برای ارزیابی اقتصادی برخی صفات تولید مثلی و تولید شیر گاوهای هلشتاین با گاوهای مونت بلیارد و آمیخته های آن ها در شمال استان گلستان، ایران اجرا شد. در این مطالعه ۳۹۵ راس گاو در قالب طرح طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص هایی نظیر سن اولین تلقیح و زایش، روزهای باز، فاصله گوساله زایی و تعداد تلقیح منجر به باروری، طول دوره آبستنی، وزن تولد گوساله و تولید شیر گاوهای خالص نژاد هلشتاین، مونت بلیارد و نیز کراس های ۵۰ :۵۰ و ۲۵:۷۵ هلشتاین× مونت بلیارد به مدت ۵ سال در یک نقطه جغرافیایی و مدیریت یکسان بررسی شد. داده های هواشناسی از بازه سال۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ با رویکرد ترسیم شرایط محیط پرورش دام، تجزیه و تحلیل شد.یافته هابررسی نتایج داده های بلند مدت هواشناسی نشان داد، شاخص حرارتی رطوبتی قریب به شش ماه بالای ۶۸ واحد بوده و گاوهای شیری پرتولید در این منطقه احتمالا شرایط تنش گرمایی را تجربه می-کنند. بر اساس داده های این تحقیق گاوهای هلشتاین روزهای باز بیشتری را نشان دادند، به طوری که تعداد تلقیح منجر به باروری در این نژاد افزایش یافته و هزینه های نگهداری، خوراک و همچنین هزینه تلقیح مصنوعی و تاخیر در آبستنی مزرعه افزایش یافت. فاصله گوساله زایی در نژاد مونت بلیارد، هلشتاین آمیخته های ۷۵% مونت بلیارد×۲۵%هلشتاین، ۵۰% هلشتاین×۵۰% مونت بلیارد به ترتیب ۳۱/۳۹۸، ۴۸/۳۹۲، ۵۹/۳۸۷ و ۷۳/۴۲۱ روز بود. نتیجه گیرینتایج حاصل از این تحقیق نشان داد بازده تولید مثلی گاوهای نژاد مونت بلیارد در استان گلستان بهتر از نژاد هلشتاین بوده و از سوی دیگر گوساله های سنگین تری تولید شد. به نظر می رسد شرایط تنش گرمایی در منطقه، در گاوهای هلشتاین با تولید شیر بالاتر موثرتر بوده است. ارزیابی اقتصادی تولید شیر و طول عمر اقتصادی گله بدون در نظر گرفتن تولید گوشت، نژاد مونت بلیارد بهتر از هلشتاین بود. به نظر می رسد پرورش نژاد مونت بلیارد در شرایط گرم و نیمه گرمسیری شمال استان گلستان گزینه مناسب تری نسبت به نژاد هلشتاین باشد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی اقتصادی ، تنش گرمایی ، شاخص تولید مثل ، مونت بیلیارد ، هلشتاین