اندازه گیری آب مصرفی ارقام امیدبخش برنج با استفاده از مینی لایسیمترهای استوانه ای در شهرستان آمل
محل انتشار: فصلنامه حفاظت منابع آب و خاک، دوره: 13، شماره: 3
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WSRCJ-13-3_006
تاریخ نمایه سازی: 15 آذر 1402
چکیده مقاله:
زمینه و هدف: برنج یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی در جهان است. کشت برنج در ایران از اهمیت اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار است. استان مازندران یکی از مهم ترین مراکز تولید برنج در کشور است که ۴۴ درصد از تولید برنج کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی، استفاده بهینه از منابع آبی در کشاورزی ضروری است. آب مورد نیاز برنج رابطه مستقیمی با تبخیر و تعرق دارد. مطمئن ترین روش برای محاسبه تبخیر و تعرق، استفاده از لایسیمتر است. هدف از این آزمایش محاسبه تبخیر و تعرق ارقام مختلف برنج با استفاده از مینی لایسیمتر و معرفی بهترین رقم برای کشت می باشد. روش پژوهش: این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و یازده تیمار در سال زراعی ۱۳۹۹ در موسسه تحقیقات برنج ایران-آمل انجام شد. تیمارها شامل ارقام مختلف برنج در ۱۱ سطح T۱: AR۲، T۲: AR۶، T۳: AHS، T۴: DAH، T۵: ۱۱۱۷، T۶: ۹۵۲، T۷: ۹۵۶، T۸: E۱۰۴، T۹: S۷۱۵، T۱۰: طارم و T۱۱: شیرودی بودند. مینی لایسیمترهای ته باز و ته بسته دارای قطر ۶۰ سانتی متر و ارتفاع ۵۰ سانتی متر بودند. خاک مزرعه از عمق ۰ تا ۳۰ سانتی متر نمونه برداری و در آزمایشگاه بررسی شد. تاریخ کاشت در تمامی ارقام برنج مشابه بود. تراکم کشت نشاءها ۲۰×۲۰ سانتی متر بود و ۷ نشاء در لایسیمتر قرار گرفتند. لایسیمترها ۶ سانتی متر بالاتر از سطح زمین در خاک قرار گرفتند. بذرها در خزانه کاشته شدند و نشاءها پس از ۳۰-۳۵ روز (پس از ۳-۴ برگی و ارتفاع ۲۵-۲۰ سانتی متر) در لایسیمتر قرار گرفتند. مدیریت آب در لایسیمتر به صورت غرقابی (۵ سانتی متر) بود. در نهایت، تحلیل واریانس داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد و میانگین تیمارها از طریق آزمون حداقل تفاوت معنی دار (LSD) در سطح احتمال پنج درصد مقایسه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ارقام و لاین های مختلف برنج بر نفوذ، تبخیر و تعرق، عملکرد و مصرف آب موثر بوده و از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند. بیشترین و کمترین مقدار تبخیر و تعرق به ترتیب با میانگین های ۷/۴۹۳۸ و ۳۷۴۷ متر مکعب در هکتار متعلق به تیمارهای T۹ و T۵ بود. حداکثر و حداقل میزان عملکرد به ترتیب با میانگین های ۷/۷۷۷۳ و ۱/۲۹۳۸ کیلوگرم در هکتار متعلق به تیمارهای T۸ و T۶ بود. بیشترین و کمترین مقدار نفوذ عمقی به ترتیب با میانگین های ۳/۳۰۳ و ۳/۱۸۵ میلی متر در تیمارهای T۹ و T۵ مشاهده شد. بیشترین و کمترین میزان آب کاربردی به ترتیب با میانگین های ۹۹۷۲ و ۳/۷۶۰۰ مترمکعب در هکتار متعلق به تیمارهای T۹ و T۵ بود. بیشترین و کمترین بهره وری آب به ترتیب با میانگین های ۹۸/۰ تا ۳/۰ کیلوگرم بر متر مکعب مربوط به تیمارهای T۸ و T۹ بود. نتایج نشان داد که طول دوره رشد گیاه در ارقام و لاین های مورد آزمایش متفاوت بوده و بر میزان مصرف آب موثر است. نتایج: در نهایت، در شرایط نرمال منطقه، لاین E۱۰۴ به دلیل تولید حداکثر عملکرد دانه به عنوان بهترین تیمار معرفی می شود، ضمن اینکه در شرایط کم آبی، لاین ۱۱۱۷ به دلیل مصرف آب کمتر، جهت کاشت توصیه می شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سید سعید حسینی کلاگر
دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران.
علی باقری
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران.
رضا اسدی
استادیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران، آمل، ایران،گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران.
داود اکبری نودهی
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :