ذهنیت های طرح واره ای، تجربه ی کودک آزاری و سبک های دلبستگی در اختلال شخصیت مرزی

روابط اولیه والدین با کودک و حوادث تروماتیک دوران کودکی در شکل گیری اختلالات شخصیت نقش به سزایی دارند. طبق نظر یانگ، مشخصه اختلال شخصیت مرزی حالات متغیر تفکر، احساسات و رفتار می باشد که اصطلاحا به آن «ذهنیت طرحواره ای» اطلاق می گردد. اهداف پژوهش حاضر، تعیین تفاوت  سبک های دلبستگی و تجربه کودک آزاری در بیماران اختلال شخصیت مرزی و افراد بهنجار و همچنین پیش بینی ذهنیت های طرحواره ای در بیماران اختلال شخصیت مرزی بر اساس تجربه کودک آزاری و سبک های دلبستگی می باشد. جامعه پژوهش، کلیه بیماران اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به بیمارستان رازی و مرکز مشاوره اندیشه مهر شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیری هدفمند، ۶۰ نفر (۳۰ بیمار اختلال شخصیت مرزی و ۳۰ نفر گروه بهنجار) انتخاب شدند. گروه بهنجار از نظر ویژگی های جمعیت شناختی با گروه بیماران اختلال شخصیت مرزی همتا شدند. هر دو گروه پرسشنامه های ذهنیت طرحواره ای (SMQ)، سبک های دلبستگی هازن و شیور (AAI)، و تجربه کودک آزاری (CASRS) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS نسخه ۱۷ و LISREL نسخه ۵۴/۸ و به روش آزمون تحلیل واریانس چند راهه (MANOVA) و تحلیل مسیر (Path Analysis) انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که گروه های پژوهش در سبک دلبستگی دوسوگرا و زیر مقیاس های آزار عاطفی، غفلت و آزار جنسی مقیاس تجربه کودک آزاری با هم تفاوت معناداری نشان دادند. همچنین ذهنیت های طرحواره ای توسط سبک های دلبستگی و مقیاس های کودک آزاری پیش بینی شدند که سبک دلبستگی اجتنابی و آزارهای عاطفی و جنسی سهم بیشتری را در این پیش بینی داشتند. نتایج به دست آمده از مدل طرحواره ای یانگ حمایت می کند و به نقش سبک تربیتی نامطلوب والدین و روابط اولیه منفی والدین با کودکان بر ذهنیت های طرحواره ای ناکارآمد تاکید می کند. به طوری که شکل گیری سبک دلبستگی اجتنابی، و همچنین تجربه آزارهای عاطفی و جنسی در دوران کودکی، فرد را در بزرگسالی مستعد اختلال شخصیت مرزی می کند.

کلیدواژه ها:

اختلال شخصیت مرزی ، ذهنیت های طرح واره ای ، سبک های دلبستگی ، کودک آزاری