بررسی و تحلیل وجهیت در «غزلداستان های سال بعد» از نادر ابراهیمی؛ بر اسا آرای سیمپسون درباره وجهیت

زمینه و هدف: نادر ابراهیمی یکی از برجسته ترین شخصیت های ادبی فارسی زبان در دوران معاصر است که در زمینه های گوناگون به خلق آثار پرداخته است. او بعنوان نویسنده ای مردمی به بازنمایی رویکردهای خود در ارتباط با شرایط جامعه و لایه های جمعیتی آن پرداخته و خواسته های فردی و گروهی را در آثار خود بازتاب داده است که از جمله این آثار، غزل داستان های سال بد است. در تحقق این هدف، استفاده از وجهیت موثر بوده است. در میان منتقدان ادبی که نظرات مبسوط و قابل تاملی در مورد وجهیت ارائه کرده اند، پاول سیمپسون جایگاه ویژه ای دارد. او ضمن معرفی چهار وجه امری، التزامی، معرفتی، و ادراکی، برای هر کدام مولفه هایی را شرح داده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مصداق های وجهیت چهاردانه در اثر مذکور و تبیین اغراض ثانویه ابراهیمی از کاربست هر وجه است. روش مطالعه: مقاله با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده است. یافته ها: ابراهیمی بیشتر از وجوه معرفتی و ادراکی در این اثر استفاده کرده و با کاربست قیدها، صفتها و فعلها شرایط را از دید خود بازنمایی کرده است. همچنین مشخص گردید نویسنده فرایند اثرگذاری بر مخاطب را از لای ههای ساختاری متن آغاز کرده و به لایه های ژرفساخت انتقال داده است تا کلام خود را –که عمدتا بار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی داشته است- در لایه های لفظی و محتوایی تقویت نماید. نتیجه گیری: ابراهیمی با کاربست مقوله وجهیت، سعی کرده است نقدهای خود را تشریح کند و با استفاده درست از ظرفیتهای نظام های وجهی، مبانی نظام سیاسی وقت را به چالش بکشد.

کلیدواژه ها:

نادر ابراهیمی ، غزل داستانهای سال بد ، سیمپسون ، وجهیت ، روایت