شناسایی عوامل موثر بر گرایش به رفتارهای پرخطر و راهکارهای کاهش آن در دانش آموزان: یک مطالعه کیفی

نوجوانی دوره تحولی مهم و حساسی است که با تغییرات مختلف زیستی-عصب شناختی و روانشناختی مشخص می شود. این تغییرات به ویژه درمغز، نوجوانان را مستعد انجام رفتارها وتصمیم گیری های پرخطر ازجمله مصرف سیگار وقلیان، مصرف مشروبات الکلی، مصرف مواد روان گردان، رفتارهای پرخاشگرانه وفکر واقدام به خودکشی، فرار، ارتباط باجنس مخالف، میکن د. لذا هدف پژوهش حاضر کشف و بررسی عوامل موثر برگرایش دانش آموزان به رفتارهای پرخطر و راهکارهای کاهش آن بر اساس تجربه ی معلمان در شهر شاهرود جهت دستیابی به یک مدل تبیینی بوده است. روش این پژوهش کیفی و از نوع گراندد تئوری بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل کلیه معلمان مقطع متوسطه دوم شهر شاهرود بودند که ۱۵ نفر از آن ها با روش نمونه گیری غیر احتمالی (هدفمند) انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته بود. نتایج نشان داد عوامل تاثیرگذار در گرایش دانش آموزان به رفتارهای پرخطر در ۵ مقوله ی اصلی شامل عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی شناسایی شد. همچنین راهبردها شامل مداخله در عوامل فردی و روانشناختی، خانوادگی، اجتماعی، دینداری و معنویت، محیطی، فرهنگی و بین فردی، اقتصادی و آموزش سواد رسانه بود که از نتایج به دست آمده، در نهایت یک مدل نظری ارائه شد. به طور کلی نتایج نشان داد که با وجود آسیب در این گروه سنی، راهبردهایی برای برون رفت از این آسیب ها و همچنین کاهش آن ها وجود دارد. با شناسایی عوامل موثر بر گرایش دانش آموزان به رفتارهای پرخطر در نوجوانی و اولویت بندی و میزان تاثیرگذاری این عوامل می توان با اقدامات و برنامه ریزی مناسب از آسیب در آن ها پیشگیری نمود. شناسایی عوامل بروز رفتارهای پرخطر زمانی موثر واقع می شود که در برنامه های پیشگیری و درمان مورد توجه قرار گیرند؛ بنابراین، با هدف قراردادن رشدمعنوی و دین داری، به عنوان عوامل محافظ در برابر استرس و به حداقل رساندن مشکلات سلامت روان و مشکلات رفتاری می توان به نوجوانان و جامعه کمک کرد

کلیدواژه ها:

گرایش به رفتار پرخطر ، دانش آموزان ، کیفی ، معنویت ، خانواده