اثر مدیریت بر لاش‎ ‎ریزه، اندوخته کربن خاک و برخی از ویژگی های خاک توده های گلابی وحشی (Pyrus syriaca and P. globra) (بررسی موردی: جنگل ده کهنه سپیدان، استان فارس)

خاک اکوسیستم­های جنگلی منبع عظیمی برای ذخیره کربن اتمسفر بوده که در صورت مدیریت صحیح سهم آن در مقابله با گرمایش زمین فزونی خواهد گرفت. در این پژوهش، سهم اندوخته­کربن در خاک و لاش­ریزه در دو توده قرق­شده ۵۰ ساله (کمتر دخالت­شده) و قرق­نشده (دخالت­شده) گلابی ­وحشی مقایسه شد. همچنین، ویژگی­های خاک شامل درصد رطوبت، چگالی­ظاهری، کربن ­آلی، نیتروژن­ کل، فسفر و درنهایت تنفس­میکروبی خاک نیز بررسی شد. در هر توده، نمونه­های خاک در ۵ و نمونه­های لاش­ریزه در ۱۰ تکرار برداشت و خصوصیات آن­ها با استفاده از آزمون T غیرجفتی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به­طور واضح نشان داد که ذخیره ­کربن خاک و کربن ­آلی لاش­ریزه چوبی در توده کمتر­دخالت­شده به­دلیل تراکم بیشتر پوشش درختی بیش از دو برابر توده دخالت­شده بود. با این­وجود، کربن ­آلی لاش­ریزه بین دو توده یکسان بود. مقدار فسفر و نیتروژن خاک در توده کمتر­دخالت­شده به­ترتیب ۶ و ۲ برابر بیشتر از توده دخالت­شده بود. نه­تنها درصد رطوبت خاک در توده کمتر­دخالت­شده (۳۶ درصد) بیشتر از توده دخالت­شده (۲۱ درصد) بود، بلکه مقدار تنفس میکروبی خاک در توده کمتر­دخالت­شده حدود ۳۱ درصد بیشتر از توده دخالت­شده بود. در نهایت می توان گفت اعمال مدیریت قرق در توده­های جنگلی گلابی وحشی نه­تنها سبب افزایش اندوخته­کربن خاک تا بیش از دو برابر شده، بلکه حاصل­خیزی آن­ را بهبود داده که این یافته اهمیت مدیریت قرق توده­های جنگلی زاگرس در راستای حفظ عملکردهای خاک را گوشزد می­کند.

کلیدواژه ها:

تنفس میکروبی ، ذخیره کربن ، عملکرد جنگل ، قرق