تجربه زیسته افراد دچار ناتوانی شهر اهواز در مواجهه با خانواده و جامعه

چکیده مقدمه: معلولان از گروه­های خاص اجتماعی هستند که به دلیل نقایص جسمانی یا ذهنی، بیشتر در معرض محرومیت و عدم بهره­مندی از فرصت­ها و امکانات اجتماعی قرار می­گیرند. پژوهش حاضر با هدف واکاوی و فهم جامعه­شناختی تجربه زیسته­ی معلولان شهر اهواز در مواجهه با خانواده و جامعه صورت گرفته است.  روش: این پژوهش از نوع کیفی و به کارگیری نظریه داده­ بنیاد است. جامعه آماری پژوهش، کلیه افراد دارای معلولیت بالای ۱۵ سال شهر اهواز هستند که در سه ماهه اول سال ۱۴۰۱ به مراکز توانبخشی، بهزیستی و انجمن معلولان این شهر مراجعه کرده­اند. داده­های مورد نیاز کیفی با استفاده از «مصاحبه­های نیمه ساختاریافته» جمع­آوری شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده از زیست تجربی معلولان نشان می­دهد، فهم آنان از مواجهه خانواده با معلولیت، مبتنی بر مهربانی، اقدامات روانشناختی، برآوردن نیازها، ترحم، حمایت بیش از حد، اعمال محدودیت، احساس ناتوانی، انکار معلولیت، سرکوب نیازها و نادیده انگاری آنان بوده است. همچنین کدهای آزار کلامی، آزار جسمی، طرد اجتماعی، تعامل اجتماعی، نقض و نبود قانون، عدم ضمانت اجرایی، نداشتن تفریح و سرگرمی، چالش­های حمل و نقل و نابرابری شغلی در زمره ناشی دریافت و فهم آنان از مواجهه جامعه با معلولان و معلولیت آنان بوده است. بحث: به طور خلاصه می­توان گفت که معلولین مورد مصاحبه اعتماد چندانی نسبت به نگرش مثبت جامعه به معلولیت نداشتند و گوشه نشینی تنهایی و انزوا را در مواجهه با جامعه ترجیح می­دادند. همچنین در رابطه با تعامل­های اجتماعی نیز آنان ارتباطات چندانی نداشتند و عدم آگاهی مردم جامعه از حقوق معلولین و نحوه مواجهه و رفتار با آنان را بسیار مهم و اثرگذار می دانستند.

کلیدواژه ها:

lived experience ، disabled ، disability ، community ، Ahvaz. ، تجربه زیسته ، معلول ، معولیت ، جامعه.اهواز