سابقه و هدف: با توجه به کاربرد غیرقابل چشم پوشی
متفورمین در درمان دیابت باید به دنبال مدیریت و کاهش عوارض احتمالی سطح کوبالامین ناشی از مصرف
متفورمین بود. با وجود این که کاهش
ویتامین B۱۲ ناشی از
متفورمین در مطالعات و کتاب های زیادی مطرح شده است اما پیشنهادی راجع به استفاده از
ویتامین B۱۲ هم زمان با
متفورمین وجود ندارد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین مصرف
متفورمین و کاهش سطح
ویتامین B۱۲ در بیماران مبتلا به
دیابت نوع دو انجام شد.
مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، ۹۶ نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. بیماران
دیابت نوع دو مراجعه کننده به کلینیک های داخلی تنکابن و کلینیک داخلی بیمارستان امام سجاد (ع) رامسر که از ابتدا CBC نرمال داشتند در این مطالعه وارد شدند. برای ثبت اطلاعات از پرونده بیماران، پاراکلینیک و مصاحبه استفاده شد. از بیمارانی که حداقل شش ماه مصرف
متفورمین داشته اند، پنج میلی لیتر نمونه خون سیاهرگی جهت ارزیابی میزان هموگلوبین، شاخص های گلبول قرمز شامل MCV و نیز سطح
ویتامین B۱۲ گرفته شد. CBC و سطح پلاسمایی B۱۲ گرفته شد. ابتدا نرمال بودن داده ها تایید و سپس از آزمون های تی استیودنت و آنالیز واریانس، آزمون من ویتنی وکروسکال والیس، کای دو و رگرسیون لوجستیک استفاده شد. نرم افزار مورد استفاده در این پژوهش IBM-SPSS v.۲۰ بود. سطح معنی داری آزمون ها کم تر از ۵ درصد درنظرگرفته شد.
یافته ها:در این مطالعه ۹۶ بیمار بررسی شدند سطوح مختلف
ویتامین B۱۲ در بیماران دیابتی مصرف کننده
متفورمین بر اساس سن به طور لب مرزی معنی دار بود (۰/۰۶۳=P). سطح
ویتامین B۱۲ در مردان به صورت معناداری بیش تر از زنان بود (۰/۰۲۳=P). سطح
ویتامین B۱۲ بر اساس BMI، سطح Hb، بیماری زمینه ای و مصرف سایر داروهای کاهنده قند تفاوت آماری معناداری نداشت (۰/۰۵
ویتامین B۱۲ در بیماران مصرف کننده متفورمین دارای MCV نرمال به صورت معناداری بیش از سایرین بود (۰/۰۱۲=P). فراوانی سطوح ویتامین B۱۲ در بیماران مصرف کننده متفورمین ۲۰۰۰ میلی گرم در روز بیش ترین مقدار (۱۳/۳درصد) و در بیماران مصرف کننده ۵۰۰ میلی گرم در روز کم ترین مقدار بود که این اختلاف از لحاظ آماری معنادار بود (۰/۰۱۳=P).
استنتاج: یافته ها نشان داد که متفورمین سبب افت سطح ویتامین B۱۲ در بیماران دیابتی مصرف کننده آن می شود. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین B۱۲ ناشی از متفورمین و ارتباط آن با دوز و مدت مصرف، بیماران باید به صورت مرتب از لحاظ سطح سرمی ویتامین B۱۲ بررسی شوند و در صورت کمبود و یا بروز علائم کمبود، مکمل های ویتامین B۱۲ برای بیماران شروع شود تا سبب بهبود کیفیت درمان و پیشگیری از بروز عوارض ناشی از دیابت و متفورمین شد.