بررسی کالوس زایی در گیاه دارویی آب بشقابی

گیاه آب بشقابی به واسطه تولید ترکیبات ارزشمندی نظیر آسیاتیکوزید، آسیاتیک اسید، مادکاسوزید و مادکازیک اسید از گیاهان دارویی ارزشمند به حساب می آید. این گیاه دارای خواص دارویی فراوان از جمله افزایش حافظه و یادگیری، آرام بخش، کاهش فشارخون، آنتی اکسیدان قوی و ضدسرطان است. بهینه سازی روش های کشت بافت به منظور آسان نمودن استحصال ترکیبات دارویی آن، فرایند انتقال ژن و نیز بهبود صفات دارویی گیا ه ، حائز اهمیت است. کالوس های تهیه شده از گیاهان دارویی مختلف را می توان به منظور افزایش مواد موثره در کشت سوسپانسیون سلولی و انتقال ژن مورد استفاده قرار داد. باتوجه به این که آب بشقابی به عنوان گیاه دارویی ارزشمندی شناخته شده و پژوهش های محدودی در زمینه کشت بافت آن انجام شده است، هدف از انجام این آزمایش بررسی غلظت های مختلف دو هورمون BAP و NAA از ریزنمونه برگ برای تولید کالوس، یکی از منابع مهم تولید متابولیت های ثانویه است. بدین منظور، از ریزنمونه برگ در محیط MS همراه با غلظت های مختلف BAP در شش سطح ۰، ۰/۵، ۱، ۱/۵، ۲/۵ و ۳/۵ میلی گرم بر لیتر به همراه NAA در پنج سطح، ۰/۲۵، ۰/۵، ۱ و ۲ میلی گرم بر لیتر استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد بهترین کالوس دهی در ریزنمونه برگ با درصد القاکالوس ۱۰۰ درصد، وزن تر ۱/۴۵۷ گرم و قطر ۱/۴۵۹ سانتی متر در ترکیب هورمونی ۵/۱ میلی گرم بر لیتر BAP و ۵/۰ میلی گرم بر لیتر NAA به دست آمد. نتایج نشان داد دو هورمون BAP و NAA اثرات سینرژیکی در افزایش و تولید کالوس های باکیفیت و مناسب دارند.

کلیدواژه ها:

auxin ، cytokinin ، secondary metabolites ، tissue culture ، آب بشقابی ، اکسین ، ترکیبات ثانویه ، سیتوکنین ، کشت بافت