بررسی مقایسه ای ترکیبات فیتوشیمیایی گونه Epilobium minutiflorum در ارتفاعات مختلف

گیاه E. minutiflorum یکی از گونه های سرده Epilobium با خواص دارویی مهم است که در تحقیق حاضر تنوع ترکیبات فیتوشیمیایی E. minutiflorum در ارتفاعات مختلف بررسی شده است. نمونه برداری از اندام هوایی در مرحله گل دهی از رویشگاه های طبیعی ایران با ارتفاع های ۲۳۸۷، ۲۵۶۹و ۲۸۱۳ متر بالاتر از سطح دریا انجام شد. عصاره نمونه های گیاهی با متانول %۸۰ استخراج شد و محتوی فلاونوئید کل (TFL) به روش کلرید آلومینیوم (AlCl۳)، فنل کل (TPH) به روش فولین سیکالتو، ظرفیت آنتی اکسیدانی (AOX) به روش قدرت احیای فریک (FRAP) و محتوی آنتوسیانین(ACY)  با استفاده از روش PH افتراقی انجام گرفت. علاوه بر این ترکیبات فیتوشیمیایی به روش GC/MS نیز شناسایی شدند. نتایج تحلیل های فتومتریک نشان داد که جمعیت شمشک دارای بالاترین محتوی TFL، TPH و AOX به ترتیب با mg/gr ۳۹/۳۰ ، mg/gr ۹۱/۹۳۸ و mM/gr ۷۷/۷۷را در ارتفاع ۲۸۱۳ متر از سطح دریا است. مقدار TFL، TPHو AOX ارتباط مثبتی با ارتفاع نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه GC/MS مبین وجود ۴۱ ترکیب در گونه تحت بررسی بود که از نظر فیتوشیمیایی به گروه های فلاونوئید ها، فنلیک اسید و مشتقات آن، استروئیدها و ترپن ها مجزا شدند و جمعیت شمشک بالاترین میزان را در همه ترکییات شناسایی شده دارا بود. ارتباط مثبتی نیز بین ۳۰ ترکیب شناسایی شده بوسیله GC/MS (عمدتا فلاونوئیدها و فنلیک ها) با سطح ارتفاع از دریا مشاهده شد. نتایج مطالعه مبین این است که عوامل محیطی در ارتفاع بالاتر احتمالا باعث افزایش سطح فلاونول ها و فنل درE. minutiflorum شده است و شناسایی این عوامل موثر در ارتفاع بالاتر بر محتوای فیتوشیمیایی نیازمند مطالعات بیشتری است.

کلیدواژه ها:

antioxidant ، flavonoeid ، GC/MS ، phenolic acid ، phytochemical variation ، آنتی اکسیدان ، تنوع فیتوشیمیایی ، فلاونوئید ، فنلیک اسید ، کروماتوگرافی گازی/ طیف سنج جرمی