اثر ریخت ­شناسی و بیوشیمیایی کمبود فسفات روی ارقام مختلف لوبیای چیتی

فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد و تولید محصول در گیاهان است. از آنجایی که خاک­ های کشاورزی ایران غالبا آهکی و محتوی فسفات قابل دسترس در این خاک­ ها بسیار پایین است، کمبود فسفات به عنوان یک محدودکننده عمده غذایی شناخته شده است و به­ کارگیری کودهای فسفاته برای تولید محصول مناسب ضروری است. به­ علاوه، به ­کارگیری کود فسفاته باعث آلودگی منابع آبی و خاک می ­شود، بنابراین، باید استراتژی­ هایی به کار برد که استفاده از کودهای فسفاته کاهش داده شود. شناسایی ژنوتیپ ­های متحمل­تر به کمبود فسفات در خاک، یک استراتژی ارزان قیمت برای ترویج کشاورزی پایدار در خاک­ های کم حاصلخیز است. در این مطالعه، پاسخ­ های ریخت ­شناسی و بیوشیمیایی پنج رقم زراعی لوبیا چیتی (تلاش، محلی خمین، صدری، کوشا و لاین Ks۲۱۱۹۱) به دو سطح واجد فسفات کافی و کمبود فسفات تحت بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که وزن ­تر و خشک و طول اندام­ های هوایی در ارقام لوبیای تحت شرایط کمبود فسفات به میزان قابل ملاحظه ­ای از میزان آن ها در شاهد پایین ­تر بود. در حالی که  طول ریشه در ارقام تحت کمبود فسفات از شاهد بیش تر بود. در شرایط کمبود فسفات، کم ترین و بیش ترین میزان  فسفر کل به ترتیب در رقم ­محلی خمین و تلاش مشاهده شد. تحت شرایط کمبود فسفات، فعالیت­ آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در ریشه و کاتالاز در برگ به میزان قابل ملاحظه­ ای افزایش نشان داد. در مجموع، رقم ­های محلی خمین و تلاش به ­ترتیب بیش ترین و کم ترین تحمل به شرایط کمبود فسفات را نشان دادند.

کلیدواژه ها:

antioxidant enzymes ، common bean ، dry weight ، fresh weight ، phosphorus ، آنزیم ­های آنتی­ اکسیدان ،   فسفر ، لوبیا ، وزن ­تر ، وزن­ خشک