بررسی تغییرات برخی آنزیم‎های مرتبط با سیستم دفاع آنتی اکسیدانی گیاه لوبیا در برابر بیمارگر Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli

آنزیم های آنتی اکسیدانی نقش مهمی در دفاع گیاهان در برابر عوامل بیماری زا ایفا می کنند. پس از شناسایی بیمارگر توسط گیاهان یکی از اولین پاسخ های دفاعی گیاه تولید گونه های اکسیژن فعال (ROS) است. به منظور حفظ تعادل سطح ROS و جلوگیری از اثرات زیان بار آن­ها، گیاهان آنزیم­های آنتی­اکسیدانی ‎پراکسیداز (POX)، کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و سوپراکسیداز دیسموتاز (SOD) را تولید می نمایند. در پژوهش حاضر مقاومت ارقام لوبیا شامل صدری، پاک، درخشان و درسا به باکتری Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli (Xap) در گلخانه بررسی شد. فعالیت آنزیم‎های پرکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در بوته های لوبیای رقم­های صدری و درخشان سالم و آلوده به Xap در زمان‎های صفر، ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت پس از مایه زنی بیمارگر، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار سنجیده شد. نتایج نشان داد که تمام رقم های لوبیا علائم بیماری را نشان دادند. ارقام لوبیا درخشان با ۳۳/۵۸ درصد و صدری با ۵۶/۸۰ درصد علائم به ترتیب کم­ترین و بیش­ترین شدت علائم را بعد از ۲۰ روز نشان دادند. بیش ­ترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در ۲۴ و ۴۸ ساعت پس از مایه زنی مشاهده شد و در فاصله ۴۸ و ۷۲ ساعت بعد از مایه زنی کاهش یافت. فعالیت این آنزیم‎ها در رقم حساس نسبت به رقم نیمه مقاوم کم­تر بود. همچنین میزان کلروفیل a و b در گیاهان بیمار نسبت به گیاهان سالم کاهش معنی داری نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده رقم درخشان به عنوان یک رقم با مقاومت نسبی برای کشت در مناطق شیوع بیماری پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

ascorbate peroxidase ، peroxidase ، plant defense ، superoxide dismutase ، catalase ، آسکوربات پروکسیداز ، پروکسیداز ، دفاع گیاه ، سوپراکسید دیسموتاز ، کاتالاز