افعال معین تصویرساز آغازی در زبان فارسی

نمود آغازی با کمک افعال کمکی ساخته میشود که علاوه بر نشان دادن شروع و آغاز انجام گرفتن عمل، بر ضرورت آن نیز دلالت میکنند. افعال معین آغازی مانند افعال «آغازیدن، آغاز نهادن، ایستادن، گرفتن و ...» که سازنده نمود آغازین در جمله هستند، در فارسی امروز کاربردی ندارند اما در دورههای پیشین زبان فارسی نقش پررنگی داشتهاند. در حوزه افعال معین آغازی با دستهای از افعال مواجه ایم که برای ساخت نمود آغازی با کمک ساخت تصویرهایی مستمر از مبدا فعلی ثانویه به فعل اصلی در جمله میرسند و با این طرحواره حرکتی روند آغاز یک کنش یا فعل را نشان میدهند. در این پژوهش سعی شده تا افعال معین تصویرساز که بر نمود آغازی در زبان فارسی دلالت دارند استخراج و معرفی شوند. از اینرو این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی افعال معین تصویرساز آغازی در دوره تاریخی قرن چهارم تا دوازدهم زبان فارسی در میان کتابهای منثور فارسی پرداخته است. نتایج نشان می دهد که افعال «برگرفتن، برداشتن، برخاستن، گشودن» از افعال معین تصویرساز آغازی محسوب میشوند. در این میان افعال «برخاستن و برداشتن» همچنان نقش معین تصویرساز آغازی خود را حفظ کرده اما مابقی افعال دستخوش معینزدگی شده و کاربرد خود را از دست دادهاند. علاوه بر آن، افعال دیگری در فارسی محاورهای امروز مانند «کشیدن و گرفتن» به این محدوده افزوده شدهاند که روند معینی خود را در ساخت نمود آغازی طی میکنند.

کلیدواژه ها:

دستوری‎شدگی ، معین شدگی ، فعل معین ، نمود آغازی ، معین تصویرساز آغازی