استفاده از مطالعات هیدروژئوشیمی و تحلیل عاملی برای شناسایی عوامل مؤثر بر شوری آبخوان باغه

در این پژوهش، عوامل مؤثر بر انحلال نمکهای موجود در آبخوان باغه، با استفاده از تکنولوژی سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS)و نرم افزارهایIBM SPSS Statistics و 19 Rock Works15مورد بررسیقرار گرفته است. نقشه پهنه بندی شوری آبخوان، بر اساس مجموع املاح جامدTDS) و با استفاده از روش درونیابیSplineدر محیطArc Map10ترسیم شد. جهت بررسی رسوبات تشکیل دهنده آبخوانباغه، لاگ پیزومترهای موجود در منطقه ، توسط نرم افزارRock Works15ترسیم گردید. بررسی لاگ این پیزومترها نشان داد که عمده رسوبات تشکیل دهنده آبخوان باغه، از نوع دانه ریز هستند و از ضریب نفوذ پذیریk)کمی برخوردار میباشند. پایین بودن ضریب نفوذپذیری حاکم بر آبخوان، باعث افزایش زمان تماس آب با مواد تشکیل دهنده آبخوان و سازندهای مجاور (بخش های مارنی و تبخیریسازندهای آغاجاری و گچساران) شده و منجر به افزایش نرخ انحلال و شوری آب زیرزمینی میگردد. بهمنظور تکمیل این تحقیق، روش تحلیل عاملیFactor Analysis) بکار گرفته شده است. با توجه به ماتریس همبستگی داده های هیدروژئوشیمی آبخوان باغه، بیشترین میزان همبستگی بین یونهای کلر، منیزیم، بیکربنات و سدیم مشاهده میگردد. بر اساس استاندارد روش تحلیلهای عاملی، عامل١ به میزان ٨٨ % بیشترین تأثیر را بر آبخوان باغه دارد. این عامل را میتوان به مجموعه ای از فرآیندهای ژئوشیمیایی انحلال کانی هایی از قبیل هالیت و دولومیت نسبت داد که نتایج حاصل از بررسی لاگ پیزومتر ها را تأیید می نماید.

کلیدواژه ها:

دشت باغه ، شوری ، انحلال ، تحلیل عاملی ، نمودار اسکری